Πνευματικές νουθεσίες Αγιορειτών

Πνευματικές νουθεσίες Αγιορειτών

Δεκεμβρίου 28, 2010 — anaxoriti

ΠΕΡΙ ΘΕΙΑΣ ΜΕΤΑΛΗΨΕΩΣ – π. Γερασίμου Μενάγια *
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ *
ΠΕΡΙ ΝΗΣΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΓΚΡΑΤΕΙΑΣ *
ΔΙΑΦΟΡΑ *
ΠΕΡΙ ΗΣΥΧΙΑΣ *
ΠΕΡΙ ΥΠΑΚΟΗΣ *
Η ΕΥΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ *
Περί του δια ποίας αιτίας αφήνει ο Θεός τους πειρασμούς εις τους αγαπώντας αυτόν *
ΠΕΡΙ ΤΑΠΕΙΝΩΣΕΩΣ – Από τη διδασκαλία του Γέροντος Γερμανού Σταυροβουνιώτη *
ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ – Από τη διδασκαλία του Γέροντος Γερμανού Σταυροβουνιώτη *
ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΙΔΑΧΕΣ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΓΕΡΜΑΝΟΥ ΣΤΑΥΡΟΒΟΥΝΙΩΤΟΥ *
ΠΕΡΙ ΣΙΩΠΗΣ – Από τη διδασκαλία του Γέροντος Γερμανού Σταυροβουνιώτη *
ΠΕΡΙ ΥΠΑΚΟΗΣ – Από τη διδασκαλία του Γέροντος Γερμανού Σταυροβουνιώτη *
ΠΕΡΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΩΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΕΩΣ – Από τη διδασκαλία του Γέροντος Γερμανού Σταυροβουνιώτη *
Περί πραΟτητος και ανεξικακιας – Από τη διδασκαλία του Γέροντος Γερμανού Σταυροβουνιώτη *
ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ – Αγίου Σιλουανού του Αθωνίτου *
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΖΩΗΣ – Αγίου Νικολάου Καβάσιλα (Περιλήψεις) *
ΓΙΑΤΙ ΑΝΑΒΟΥΜΕ ΤΟ ΚΑΝΤΗΛΙ – Επισκόπου Αχρίδος Νικολάου Βελιμίροβιτς *
ΠΕΡΙ ΘΕΙΑΣ ΜΕΤΑΛΗΨΕΩΣ – π. Γερασίμου Μενάγια
Ο Σωτήρ ημών Ιησούς Χριστός γνωρίζων ότι έφθασε η ώρα της θυσίας αυτού, ηθέλησε προ του πάθους του, να μας αφήση την πλέον μεγάλη απόδειξιν της αγάπης του. Και δι’ αυτό συνέστησε το μέγα μυστήριον της θείας Ευχαριστίας.
Η παρουσίασις της αγάπης αυτής, η οποία εξεδηλώθη κατά τας τελευταίας στιγμάς προ του θανάτου αυτού, προξενεί βαθείαν εντύπωσιν εις τας καρδίας των ανθρώπων και λογίζεται πάρα πολύ πολύτιμος. Δια τον λόγον αυτόν και οι άνθρωποι εις τας διαθήκας των συνήθως, κληροδοτούν δώρα τινά εις τα πλέον προσφιλή αυτών πρόσωπα, εις ανάμνησιν της αγάπης που είχον εις αυτά.
“Αλλά Συ, ω Ιησού μου, όταν έφυγες εκ του κόσμου αυτού, τί αφήκες εις ημάς εις ανάμνησιν της αγάπης Σου; Μας έδωσες όλον τον εαυτόν σου. Μας άφησες το Σώμα Σου, το Αίμα Σου, την ψυχήν Σου, την Θεότητα Σου. Με ένα λόγον, ολόκληρον τον εαυτόν ΣουR χωρίς ουδεμίαν επιφύλαξιν”.
Δικαίως όθεν άγιος τις, ωνόμασε το μυστήριον τούτο “μυστήριον της αγάπης”, διότι μόνον η αγάπη είναι εκείνη η οποία ωδήγησε τον Χριστόν να δώση όλον τον εαυτόν Του εις ημάς.
Και ως εγγύησιν, εις περίπτωσιν που είχομεν αμφιβολίαν τινά περί της αγάπης αυτού, να ευρίσκωμεν εις το μυστήριον τούτο τρανήν απόδειξιν περί αυτής, ως εάν ο Λυτρωτής ότε συνίστα τούτο έλεγεν: “Ψυχαί των χριστιανών, προσέξατε το μυστήριον αυτό διότι δι’ αυτού σας δίδω, όλον τον εαυτόν μου. Έχοντες, λοιπόν, μίαν τοιαύτην απόδειξιν εις χείρας σας, δεν επιτρέπεται ν΄αμφιβάλλετε ότι δεν σας αγαπώ πολύ”.
Εις άγιος ωνόμασε το μυστήριον τούτο “αγάπην προ πάσης άλλης αγάπης”, διότι η δωρεά αυτή έχει εντός της όλας τας άλλας δωρεάς του Κυρίου. Δηλαδή της δημιουργίας, της απολυτρώσεως και της αιωνίου δόξης. Διότι η θεία Κοινωνία δεν είναι μόνον μία απόδειξις της αγάπης του Χριστού, είναι ακόμη και μία εγγύησις της απολαύσεως της Βασιλείας των Ουρανών, την οποίαν, ως τονίζει η Εκκλησία μας, θέλει να μας χαρίση.
Ο προφήτης Ησαίας ηθέλησε να γνωστοποιηθούν εις όλον τον κόσμον αι πλήρεις αγάπης σκέψεις, τας οποίας ο Θεός έδειξε δια να ελκύση προς εαυτόν την αγάπην των ανθρώπων… “Πώς, λέγει ο ιερός Αυγουστίνος, δεν φαίνεται ωσάν παραφροσύνη, να είπη τις: Φάγετε την σάρκα μου, πίετε το αίμα μου”;
Όταν το πρώτον ο Χριστός ωμίλησε εις του μαθητάς αυτού περί του μυστηρίου τούτου, μερικοί εξ αυτών δεν ηδύναντο να το πιστεύσουν και απεμακρύνθησαν απ’ αυτού λέγοντες: “Πώς δύναται ούτος να μας δώση να φάγωμεν την σάρκα αυτού”;
Εν τούτοις αυτό το οποίον οι άνθρωποι δεν ηδύναντο ούτε να σκεφθούν ούτε να πιστεύσουν, η εξαίρετος αγάπη του Χριστού το επραγματοποίησεν “Λάβετε φάγετε” είπεν εις τους μαθητάς Του και δια μέσου αυτών προς όλους ημάς.
Εις τούτο μας παροτρύνει υποσχόμενος και την είσοδον εις την Βασιλείαν Του. “Ο τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα, έχει ζωήν αιώνιον”.
Τέλος μεταχειρίζεται ακόμη και απειλήν κολάσεως εις εκείνον ο οποίος δεν θέλει να μετάσχη εις το μυστήριον αυτό.
Όλαι αυταί αι προκλήσεις, αι υποσχέσεις, αι απειλαί προέρχονται μόνον από την θερμήν επιθυμίαν την οποίαν έχει δια να μας δίδη τον εαυτόν Του κατά την θείαν Κοινωνίαν.
Αλλά διατί ο Χριστός επιθυμεί τόσον πολύ να τον λαμβάνωμεν με την θείαν Κοινωνίαν;
Τούτο γίνεται διότι η αγάπη επιθυμεί και σκοπόν έχει την ένωσιν μας μετά της Θεότητος Του.
Με την θείαν Κοινωνίαν ο Χριστός ενούται μετά της ψυχής και η ψυχή και αυτή ενούται με τον Χριστόν. Η δε ένωσις αυτή είναι εντελώς πραγματική. Ο Χριστός δεν παρέχεται πουθενά τόσον φιλοστόργως και τόσον αγαπητώς όσον εις το μυστήριον τούτο και δίδεται ως τροφή δια να ενωθή μετά των καρδιών των πιστών. Ο Χριστός με την θερμήν αγάπην αυτήν, ηθέλησε να ενωθή τόσον με ημάς, ώστε ν’ αποτελέσωμεν μίαν μόνον ύπαρξιν μετ’ αυτού.
“Ω θείε Νυμφίε των ψυχών ημών, ηθέλησες δια του μυστηρίου της αγάπης, η καρδία Σου και η ιδική μας να γίνουν μία μόνη καρδία αδιαχωρίστως ηνωμέναι”!
Όπως ο Χριστός ζητεί την ένωσιν μας μετ’ αυτού έτσι και ημείς δια της αυτής αγάπης συχνά πρέπει να μεταλαμβάνωμεν την θείαν Κοινωνίαν, κατά την γνώμην όμως του πνευματικού πατρός, εις τον οποίον οφείλομεν να εξομολογούμεθα. Πάντως ουδέν απολύτως εμπόδιον δύναται να υπάρξη εις την συνεχή θείαν Κοινωνίαν και την οποίαν πάλιν θα κανονίση ο πνευματικός πατήρ.
Τίποτε εις τον κόσμον αυτόν δεν είναι τόσον ωφέλιμον όσον η θεία Μετάληψις. Ο αιώνιος Πατήρ κατέστησε κάτοχον του θέματος αυτού τον Χριστόν και εις την διάθεσιν αυτού όλους τους θείους θησαυρούς. Επομένως ότε ο Χριστός έρχεται εις την ψυχήν δια της θείας Κοινωνίας, φέρει μαζί του απείρους θησαυρούς της Χάριτος και μετά την θείαν Μετάληψιν πας τις δύναται να είπη ότι, όλα τα καλά ήλθον εις εμέ μαζί με το μυστήριον αυτό.
Ο άγιος Διονύσιος διδάσκει ότι το μυστήριον της θείας Ευχαριστίας, είναι το πλεόν δραστήριον μέσον του αγιασμού των ψυχών.
Δια της θείας Κοινωνίας ελευθερούμεθα εκ των συγγνωστών αμαρτιών μας και προφυλασσόμεθα από των θανατηφόρων τοιούτων.
Το μυστήριον αυτό ανάπτει εις τας ψυχάς μας την θείαν αγάπην. Ο Θεός είναι αγάπη. Είναι φωτιά η οποία εξαφανίζει εκ των καρδιών μας πάσαν γηίνην κλίσιν και η φωτιά αυτή της θεϊκής αγάπης που έφερεν ο Χριστός μας επί της γης, δεν επιδιώκει τίποτε άλλο παρά μόνον να ίδη φλογιζομένας τας καρδίας ημών εκ της θείας αγάπης.
Η θεία Κοινωνία μας σύρει τόσον εις την αγάπην ώστε μετά την αποχώρησιν ημών εξ αυτής να γινώμεθα τρομεροί εις τους δαίμονας.
Μερικοί λέγουν ότι εγώ μεταλαμβάνω σπανίως διότι δεν αισθάνομαι εντός μου παρά μικράν μόνον αγάπην εις τον Θεόν. “Πώς, λοιπόν, επειδή είσαι ψυχρός δια τούτο απομακρύνεσαι από το θείον αυτόν πυρ; Απεναντίας επειδή είσαι ψυχρός πρέπει να πλησιάζης πολύ συχνά εις το μυστήριον αυτό, εάν πράγματι επιθυμής ν’ αγαπάς τον Χριστόν”.
Και όταν κανείς είναι ασθενής, τόσον περισσότερον έχει ανάγκην των ιατρών. Έτσι και εδώ, δια την θεραπείαν της ψυχής μας, πρέπει να πλησιάζωμεν τον ιατρόν αυτής πολύ συχνά.
Κάπου αναφέρεται ότι υπάρχουν δύο ειδών άνθρωποι, οι οποίοι πρέπει να κοινωνούν συχνά. Οι τέλειοι δια να διατηρήσουν την τελειότητα και οι ατελείς δια να φθάσουν εις την τελειότητα.
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
• «Θεοτόκον κηρύττουμε αληθινά και κυριολεκτικά την Αγίαν Παρθένον, γιατί, όπως είναι αληθινός Θεός αυτός που γεννήθηκε από αυτήν, έτσι και αυτή που εγέννησε τον αληθινόν Θεό σαρκωμένον από αυτήν είναι αληθινή Θεοτόκος… Αυτό το όνομα συνθέτει ολόκληρο το μυστήριον της οικονομίας» Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός
• «Μόνη η Παρθένος είναι μεθόριον ανάμεσα εις την κτιστήν και άκτιστον φύσιν, και κανείς δεν ημπορεί να έλθει προς τον Θεόν παρά δια μέσου αυτής και του εξ αυτής γεννηθέντος μεσίτου Χριστού» Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς
• «Αύτη μόνη είναι Θεός άμεσος μετά τον Θεόν και έχει και τα δευτερεία της Αγίας Τριάδος ως ούσα μήτηρ αληθώς του Θεού και αυτή μονάχη είναι όχι μόνον ο θησαυροφύλαξ όλου του πλούτου της Θεότητος, αλλά και ο διαμοιραστής εις όλους, και Αγγέλους και ανθρώπους, όλων των από Θεού δεδομένων εις την κτίσιν υπερφυσικών ελλάμψεων και θείων πνευματικών χαρισμάτων» Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης
• «Τον τέλειον άνθρωπον κατά Θεόν, την καθαρή ανθρώπινη φύση, κανένας δεν μπόρεσε να φανερώσει ποτέ στον Θεόν, παρά μόνον η Παναγία Παρθένος» Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας
ΠΕΡΙ ΝΗΣΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΓΚΡΑΤΕΙΑΣ
• “Η νηστεία είναι το θεμέλιο, ο υπερασπιστής και ο φύλαξ όλων των αρετών. Είναι η αρχή της οδού του Χριστιανισμού, η λαμπρότης της σωφροσύνης, η μητέρα της προσευχής, η πηγή της φρονήσεως και η οδηγός όλων των καλών έργων” ’Αγιος Ισαάκ ο Σύρος
• “Αληθινή νηστεία δεν είναι μόνο η αποχή από τα φαγητά, αλλά και η αποχή από τα αμαρτήματα… Νηστεύεις; Δείξε το από τα έργα σου. Εάν δεις πτωχόν, βοήθησε τον. Εάν δεις εχθρόν σου, να συμφιλιωθείς μ’ αυτόν. Εάν δεις φίλον σου να ευδοκιμεί, μη τον φθονήσεις… Ας μη νηστεύει δηλαδή μόνο το στόμα σου, αλλά και τα μάτια σου και η ακοή σου και όλες οι αισθήσεις σου” Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος
• “Εάν θέλης να κάνεις ισχυρό το πνεύμα σου, χαλιναγώγησε με νηστεία την σάρκα σου” Μέγας Βασίλειος
• Φαγητόν «όσον δια το ζην και ενεργείν τα σωτηρίας εχόμενα και μη εκλείπειν εκ της αμέτρου νηστείας» ;
• «νηστεία και ακρασία ενάντια αλλήλοις εισίν καθάπερ η ζωή και ο θάνατος» Αγ.Γρηγόριος Παλαμάς
• «Νηστεία προσευχή οιωνεί πτερών γίγνεται αύτη κατά την άνω πορείαν» Μέγας Βασίλειος
• Από τη γαστριμαργία «τίκτεται η ταραχή των λογισμών» Αββά Ισαάκ Σύρος
• «ο κόρος πέφυκεν γεννά ποδάγρας, καρηβαρίας και ετέρας νόσους, η δε νηστεία μήτηρ της ημών υγείας εστίν» Αγ.Γρηγόριος Παλαμάς
• «Δια τούτο το Πνεύμα το Άγιον εθεσμοθέτησεν την ιεράν Τεσσαρακοστήν εν νηστεία και αγρυπνία, ίνα δείξη ημίν ότι ουδέν ούτως ευάρεστον και θεοφιλές ως η νηστεία και η άσκησις» Αγ.Γρηγόριος Παλαμάς
• «Νηστεία ο των αγγέλων βίος έστιν, ο δε χρώμενος ταύτης, αγγελικόν βίον έχει εν εαυτώ» Μ.Αθανάσιος
• «Ο αγαπών τον Θεόν, αγγελικόν βίον διάγει επί της γης, νηστεύων, αγρυπνών, ψάλλων, αεί καλά λογιζόμενος περί πάντων ανθρώπων» Αγ.Μάξιμος ο Ομολογητής
• «Η σύμμετρος και μετά λόγου μετάληψις των τροφών μεταλαμβάνει της υγείας του σώματος και την αγιωσύνην ουκ αφαιρείται» Αγ.Κασσιανός ο Ρωμαίος
• «εάν ενταύθα μη νηστεύσωμεν, μηδέ εγκρατώς ζήσωμεν, εμβληθησόμεθα εις την αφόρητον γέεναν του πυρός, ειδότες ότι ουδέν ούτως νεκροποιούν ως η γαστριμαργία» Αγ.Γρηγόριος Παλαμάς
• “Το γαρ περί την πέψην πλημμελές, ό τοις τρυφώσι αναγκαίως ακολουθεί, τούτο τα σφοδρά νοσήματα τοις σώμασι ενεργάζεται… Αρχαίον δώρον η νηστεία, ου παλαιούμενον και γηράσκον, αλλ’ ανανεούμενον αεί και εις ακμήν επανθούν”. Μέγας Βασίλειος
• “Όσοι δε φεύγουσι την νηστείαν, φοβούμενοι μήπως εξ αυτής βλάψωσι την υγείαν των, εκείνοι εισί αμαθείς και ολιγόπιστοι. Αυτοί μη ειδότες ποία έστι η αληθής νηστεία, νομίζουσι ότι νηστεία εστί αποχή μόνον τεσσάρων ή έξ ειδών τροφής… Αλλά τίς εδίδαξε αυτούς ότι η τοιαύτη πολυποικιλία των τροφών, η πολυφαγία έστι νηστείαR πού ανέγνωσαν και ήκουσαν ότι όστις απέχει κρέατος και οψαρίων, εκείνος νηστεύει, κάν τρώγει άλλα πολλά και πολυποίκιλα βρώματα; Άλλο η ποικιλοφαγία, άλλο η νηστεία. Νηστεία εστί η παντελής αφαγία ή μονοφαγία… Η τοιαύτη δε νηστεία ου μόνον ουδέν βλάπτει, αλλά πολλά ωφελεί. Οι ασκηταί και ερημίται τοιαύτην νηστείαν πάντοτε νηστεύουσι και όμως και υγιείς εισί και μακρόβιοι γίνονται. Η τοιαύτη νηστεία εστί δίαιτα πολλά ωφέλιμος. Οι δε σοφοί ιατροί εις αυτήν μάλλον ή εις τα βότανα ελπίζουσι και δι’ αυτής πάμπολλα θεραπεύουσι αρρωστήματα”. Κυριακοδρόμιον Νικηφόρου Θεοτόκου
• ” Όταν νηστεύετε μη ευρίσκεσθε εις διαμάχην και αντιδικίαν με τους άλλους ανθρώπους, αλλά καταπαύετε πάσαν αφορμήν αδικίας” Ησαίας, νη’, 4-6
• “Νηστεία κατ’ αρχήν είναι το να μη τρώγη τις απολύτως τίποτε, ούτε και ύδωρ να πίνη. Εκκλησιαστικώς νηστεία θεωρείται και το να τρώγη τις άπαξ μόνον της ημέρας, την ενάτην ώραν (3μμ) εσθίων άρτον μόνον και ύδωρ. Λύσις της νηστείας εκκλησιαστικώς είναι το να φάγη τις προ της ενάτης ώρας πλην του άρτου και του ύδατος και άλλα τινά είδη λιτά και ευτελή, όπως επί παραδείγματι όσπρια, λαχανικά, οστρακόδερμα, έλαιον, οίνον και τα τοιαύτα. Κατάλυσις δε της νηστείας είναι το να τρώγη τις από όλα τα φαγώσιμα, ήτοι κρέας, ψάρια, γάλα, τυρόν, ωά, κλπ… Κατά τα Σάββατα και τας Κυριακάς της αγίας Τεσσαρακοστής επιτρέπεται λύσις της νηστείας, δια τούτο αι ημέραι αυταί δεν πρέπει να υπολογίζωνται ως ημέραι νηστείας…”. Συναξαριστής Τριωδίου
Παρασκευή της Τυρινής, σελ.160
• “Το ρήμα μαργαίνω σημαίνει κατέχομαι υπό μανίαςR και μάργος λέγετια ο μανιώδης (ο μανιασμένος). Όταν λοιπόν καταλαμβάνη κάποιον η μανία να γεμίση την γαστέρα (κοιλίαν) του, τούτο λέγεται γαστριμαργία (εκ του γαστήρ + μαργαίνω), όπερ σημαίνει μανία κατέχουσα την κοιλίαν. Όταν η εκ του φαγητού προερχομένη ηδονή αφορά τον λαιμον, τότε λέγεται λαιμαργία (εκ των λέξεων λαιμός + μαργαίνω). Από αυτάς λοιπόν πρέπει να φυλάσσεται και να τας αποφεύγη με πάσαν προσοχήν όποιος θέλει να καθαρισθή από τας αμαρτίας του. Διότι αι αμαρτίαι αυταί δεν γίνονται δια την ικανοποίησιν σωματικών αναγκών, αλλά δια την ικανοποίησην κάποιου πάθουςR εάν λοιπόν τας ανεχθή, τότε γίνονται δι’ αυτόν αμαρτήματα. Ανάλογον προς ταύτας είναι το να ζη τις νομίμως με μίαν γυναίκα και το να πορνεύηR η πράξις και εις τας δύο περιπτώσεις είναι η ίδιαR αλλ’ ο σκοπός είναι εκείνος ο οποίος δημιουργεί την διαφοράν του πράγματος. Εις την πρώτην περίπτωσιν ο ανήρ συνέρχεται μετά της γυναικός δια να γεννήση τέκναR εις την δευτέραν περίπτωσιν δια να ικανοποιήση την φιληδονίαν του. Το ίδιον συμβαίνει και με το φαγητόνR άλλο πράγμα είναι το να φάγη τις δια να ικανοποιήση την φυσικήν ανάγκην λήψεως τροφής και άλλο να φάγη δια να δοκιμάση την εκ του φαγητού ηδονήν. Ο σκοπός δια τον οποίον τρώγει τις είναι εκείνος ο οποίος δημιουργεί την αμαρτίαν. Το να τρώγη δε κανείς όσον επιβάλλουν αι σωματικαί του ανάγκαι σημαίνει ότι ούτος ορίζει εις τον εαυτόν του πόσον πρέπει να φάγη καθ’ όλην την ημέραν. Και βλέπει, εάν αυτό το οποίον ώρισε τον εβάρυνε και είναι ανάγκη να αφαιρέση ολίγον εξ αυτού το αφαιρεί, ή εάν δεν ήτο αρκετόν, και δεν εστηρίχθη δια του φαγητού αυτού το σώμα, και είναι ανάγκη να προσθέση ακόμη ολίγον, προσθέτει πράγματι και ούτω ικανοποιεί τας ανάγκας του. Αρκείται λοιπόν ούτος εις το ωρισμένον και τούτο το πράττει όχι δια την εκ του φαγητού ευχαρίστησιν, αλλά δια την διατήρησιν των δυνάμεων του σώματος. Και αυτό δε το οποίον τρώγει κανείς, πρέπει να το τρώγη κατόπιν ευλογίας και να κατακρίνη δια του λογισμού τον εαυτόν του ότι είναι ανάξιος οιασδήποτε παρηγορίας και να μη προσέχη εάν άλλοι τινές, δια κάποιαν ανάγκην του σώματος περιποιούνται εαυτούς και να μη ζητή και αυτός κάποιαν ανάπαυσιν ή να νομίζη ότι ελαφρόν είναι δια την ψυχήν το να διάγη εν αναπαύσει.” Αββά Δωροθέου
Λόγος περί των Αγίων Νηστείων
Παρασκευή της Τυρινής
• “Έχομεν όμως ανάγκην όχι μόνον να προσέχωμεν το τί τρώγομεν αλλά και από πάσαν άλλην αμαρτίαν να απέχωμεν, ώστε όπως νηστεύομεν κατά την κοιλίαν κατά τον ίδιον τρόπον να νηστεύωμεν και κατά την γλώσσαν, απέχοντες από πάσαν καταλαλιάν, από το ψεύδος, την αργολογίαν, την λοιδορίαν, από την οργήν και με μίαν λέξιν από πάσαν αμαρτίαν η οποία διαπράττεται δια της γλώσσης Κατά τον ίδιον τρόπον πρέπει να νηστεύουν και οι οφθαλμοί μας και να μη βλέπουν θεάματα μάταια, να μη αυθαδιάζωμεν δια των οφθαλμών, να μη βλέπωμεν κανένα με αναίδειαν και θράσος. Κατά τον ίδιον τρόπον πρέπει να εμποδίζωμεν τας χείρας και τους πόδας ημών από πάσαν κακήν πράξινR και κατ’ αυτόν τον τρόπον νηστεύοντες, νηστείαν ευπρόσδεκτον από τον Θεόν, απέχοντες από πάσαν κακίαν, την οποίαν είναι δυνατόν να διαπράξωμεν με οποιανδήποτε από τας αισθήσεις μας, να προσερχώμεθα κατά την αγίαν ημέραν της Αναστάσεως, όπως είπομεν ήδη, νέοι και καθαροί και άξιοι να κοινωνήσωμεν των αχράντων Μυστηρίων, αφού πρώτον εξέλθωμεν εις προϋπάντησιν του Κυρίου ημών και υποδεχθώμεν αυτόν μετά βαίων και κλάδων και ελαιών, καθήμενον επί πώλου όνου και εισερχόμενον εις την αγίαν πόλιν.” Αββά Δωροθέου
Λόγος περί των Αγίων Νηστειών
Παρασκευή της Τυρινής
ΔΙΑΦΟΡΑ
• “Μετά πάντων έχε αγάπην και από πάντων απέχου”. ;
• «Ησυχία και προσευχή, μέγιστα όπλα αρετής. Αύται γαρ τον νουν καθαίρουσαι, διορατικόν απεργάζοντα» Όσιος Θαλάσσιος, Φιλοκαλία Β’, σ.208, ξζ΄
• «Ως δε συνεκλείσθησαν αμφότεροι, ανέστη Τωβίας από της κλίνης και είπεν ανάστηθι, αδελφή, και προσευξώμεθα, ίνα ελεήση ημάς ο Κύριος. Και ήρξατο Τωβίας λέγεινR ευλογητός εί, ο Θεός των πατέρων ημών, και ευλογητόν το όνομα σου το άγιον και ένδοξον εις τους αιώναςR ευλογησάτωσαν σε οι ουρανοί και πάσαι αι κτίσεις σου, σύ εποίησας Αδάμ και έδωκας αυτώ βοηθόν Εύαν στήριγμα την γυναίκα αυτούR εκ τούτων εγεννήθη το ανθρώπων σπέρμα. σύ είπαςR ού καλόν είναι τον άνθρωπον μόνον, ποιήσωμεν αυτώ βοηθόν όμοιον αυτώ. Και νυν, Κύριε, ου δια πορνείαν εγώ λαμβάνω την αδελφήν μου ταύτην, αλλά επ’ αληθείας επίταξον ελεήσαι με και αυτή συγκαταγηράσαι. Και είπεν μετ’ αυτούR αμήν. Και εκοιμήθησαν αμφότεροι την νύκτα» Τωβίτ, η’ 4-8
• «Παρακαλέσωμεν δε τον Θεόν, είπερ εσμέν εν τη οδώ των εντολών κατά πάσαν ημών παράβασιν του εξ αυτής θανάτου μή παύσασθε καθάπερ άγγελον τινα του μηνυτήν κατά συνείδησιν αποστέλλοντα λόγον, όπως λάβοντες αίσθησιν, μάθωμεν δια της εμφύτου φρονήσεως περιτέμνειν καθάπερ ακροβυστίαν την κατά τον δρόμον του βίου λεληθότως συμβαίνουσαν ημίν των παθών ακαθαρσίαν» «Προς Θαλάσσιον»
(στ. 305C)
• Ο αγωνιστής της αρετής « ούπω μακαριστός, μέχρις άν δια του συντόνου της ασκήσεως πόνου νεκρωθή και συντέλειαν λάβη» Άγιος Μάξιμος
«Πεύσεις και αποκρίσεις και ερωτήσεις»
(P.G. τ.90, στ.825C)
• «Πάσα πρακτική αρετή εν τω γίνεσθαι και ουκ εν τω γεγονέναι, το είναι έχει» Αγ.Μάξιμος
«Κεφάλαια Θεολογικά κλπ.»
• «Περιτομή έστι μυστική της εμπαθούς κατά νου περί την επείσακτον γένεσιν σχέσεως, παντελής περιαίρεσις… διδασκόμεθα ποιείσθαι γνωμικώς (εκουσίως) την περιτομήν της κατά ψυχήν εμπαθούς διαθέσεως…» Αγ. Μάξιμος
«Κεφάλαια Θεολογικά και οικονομικά»
(P.G.τ. 90, στ.1365Α)
• Ο νους καλείται να βαδίση την οδόν της αρετής «την μηδαμώς επιδεχομένην των εν αυτή βαδιζόντων στάσινR αλλ’ αεικίνητον και οξύν εχόντων κατά σκοπόν της ψυχής, προς το βραβείον της άνω κλήσεως τον δρόμον. Επειδή της αρετής η στάσις, κακίας εστίν αρχή…» Αγ. Μάξιμος Ομολογητής «Προς Θαλάσσιον» (P.G.τ.90, στ. 304D)
• “Ο πνευματικός του π.Π. μας παρέδωσε και την προσευχή που έλεγε ο παππούς πριν από τον ύπνο του το βράδυ. Έλεγε τα εξής: “Δι’ ευχών των αγίων Πατέρων ημών Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με τον αμαρτωλόν. Κατόπιν εσταύρωνε το μέτωπο, τους κροτάφους δεξιά και αριστερά, την κεφαλή, τους οφθαλμούς, την μύτη και έλεγε: Σταυρέ του Χριστού φρούρησε με, φύλαξε με, σκέπασε με, οδήγησε με εις οδόν μετανοίας και σώσον με. Σταυρέ, καθάρισον με από πάσης φαντασίας» (Αυτό το έλεγε τρεις φορές κι έτσι έφευγε η φαντασία). Λύσον μου το σκότος της διανοίας και ρύσαι με από παντός σκότους του πονηρού. Κατόπιν εσταύρωνε την κοιλιά και τα γόνατα και έλεγε: Σταυρέ του Χριστού, σώσον με τη δυνάμει σου, φρούρησε μου ταύτην την σάρκα την θνητήν όπου φορώ και φύλαξε την από παντός μολυσμού και πάσης ακαθαρσίας. Αμήν»» «Γέρων Αυξέντιος Γρηγοριάτης 1892-198» Μοναχού Δαμασκηνού Γρηγοριάτη
• «Φυσικά δε και αδιάβλητα πάθη εισί τα ούκ εφ’ ημίν, όσα εκ της επί τη παραβάσει κατακρίσεως εις τον ανθρώπινον εισήλθε βίονR οίον πείνα, δίψα, κόπος, πόνος, το δάκρυον, η φθορά, η του θανάτου παραίτησις, η δειλία, η αγωνία (εξ ής οι ιδρώτες, οι θρόμβοι του αίματος) η δια το ασθενές της φύσεως υπό των αγγέλων βοήθεια και τα τοιαύτα, άτινα πάσι τοις ανθρώποις φυσικώς ενυπάρχει…
Τα φυσικά ημών πάθη κατά φύσιν και υπέρ φύσιν ήσαν εν τω Χριστώ. Κατά φύσιν μεν γαρ, εκινείτο εν αυτώ, ότι παρεχώρει τη σαρκί παθείν τα ίδιαR υπέρ φύσιν δε ότι ού προηγείτο εν τω Κυρίω της θελήσεως τα φυσικάR ουδέν γαρ ηναγκασμένον επ’ αυτού θεωρείται, αλλά πάντα εκούσιαR θέλων γαρ επείνασε, θέλων εδίψησε, θέλων εδειλίασε, θέλων απέθανεν» Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός
• «Η πορνεία γάμος ούκ έστιν, αλλ’ ουδέ γάμου αρχή. Ώστε εάν ή δυνατόν τους κατά πορνείαν συναπτομένους χωρίζεσθαι, τούτο κράτιστον. Εάν δε στέργωσιν εκ παντός τρόπου το συνοικέσιον, το μεν της πορνείας επιτίμιον γνωριζέτωσαν, αφιέσθωσαν δε, ίνα μη χείρον τι γένηται» Μέγας Βασίλειος
• «Μέγας κόπος έστιν το σωθήναι και πλανάται τις πλάνην οικτράν έχων εαυτόν εν παντί πράγματι αναπαυόμενον και νομίζων ότι σωθήναι έχει» Αββάς Βαρσανούφιος
• «Ο γευσάμενος των άνω, ευχερώς των κάτω καταφρονεί. Ο άγευστος εκείνων, μόνον κτήμασι και χρήμασι αγάλλεται και χαίρει» Αγ. Ιωάννης Σιναίτης
• «Οι άγιοι, προφαίνονται καθάπερ τινά λύχνον τον εαυτών βίον, πάσιν τοις κατά Θεόν πορευομένοις» Αγ. Γρηγόριος Νύσσης
• «Ημείς αδελφοί εσμέν, ως έχοντες κοινόν πατέρα και αδελφόν τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν. Κοινήν δε μητέρα την Εκκλησίαν και την ευσέβειαν. Δια τούτο αδελφοί εσμέν, ως έχοντες μιάν πίστιν, ένα βάπτισμα, μίαν ελπίδα» Αγ. Γρηγόριος Παλαμάς
• «ο άνθρωπος ζώον εστί, ορατόν τε και αόρατον, θνητόν τε και αθάνατον, επίγειον τε και ουράνιον» Αγ.Γρηγορίου Θεολόγου
• «Ιδού εχαρίσατο ημίν ο Κύριος τρόπον σωτηρίας και έδωκεν ημίν εξουσίαν αιώνιον του γενέσθαι τέκνα ΘεούR και εν τω θελήματι ημών έστι λοιπόν η σωτηρία ημών» Μαξίμου Ομολογητού, «Λόγος Ασκητικός» (PG τομ. 90, στ.953Β)
• «Αυτός που προηγουμένως δεν έχει επιστρέψει στον εαυτό του και δεν έχει ενωθή μ’ αυτόν, με τον αγώνα της απαλλαγής του από τα παρά φύσιν πάθη, δεν πρόκειται να προσεγγίση την δημιουργικήν του αιτίαν, δηλ. τον Θεόν και να ενωθή με Αυτόν δια της αποκτήσεως των χαρισματικών, των υπέρ φύσιν αγαθών» Μαξίμου Ομολογητού «Προς Θαλάσσιον. Περί διαφόρων απόρων της θείας Γραφής» (PG τομ 90μ στ.393D)
• «…εις κάθε χριστιανόν,ο Χριστός είναι όπου πολεμεί, και νικά, και αυτός είναι όπου επικαλείται τον Θεόν, και προσεύχεται, και ευχαριστεί, και ευλαβείται τα θεία, και ζητεί με παρακάλεσιν, και ταπεινώνεται, όλα ο Χριστός τα ενεργεί, ο οποίος χαίρεται και ευφραίνεται βλέπωντας πως ευρίσκεται, και διαμένει εις κάθε χριστιανόν αυτή η επίγνωσις, όπου κατορθώνει όλα» Αγ.Συμεών του Ν.Θεολόγου
«Τα ευρισκόμενα διηρημένα εις δύο» (Μέρος Πρώτον. Λόγος Τέταρτος)
• «Ού γαρ γεννά γνώμην το Πνεύμα μη θέλουσαν, αλλά βουλομένην μεταπλάττει προς θέωσιν…Το Πνεύμα το Άγιον παρα-λαβόν θέλουσιν γνώμην τε και προαίρεσιν μεταπλάττει προς θέωσιν όλην αυτήν ενούν τω Θεώ». (Το Άγιον Πνεύμα δεν εκβιάζει τον άνθρωπο στη σωτηρία. Δεν τον σώζει χωρίς τη θέληση του. Όταν όμως υπάρχη η αγωνιζομένη βούληση του, την μεταπλάττει και την μεταποιεί σε θέωση) Μάξιμος Ομολογητής
• «Προσευχή είναι ανάβαση του νοός προς Κύριον τον Θεόν αυτού». Αγ.Νείλος
«153 Κεφάλαια περί προσευχής»
• «Θεός εγγίζων εγώ είμι, λέγει Κύριος, και ουχί Θεός πόρρωθεν» Ιερ. Κγ’ 23
• «Η σιωπή είναι η αρχή της καθάρσεως της ψυχής από τα πάθη» Αγ.Δημητρίου του Ροστώφ
«Πνευματικό Αλφάβητο»
• «θάνατος και ζωή εν χειρί γλώσσης, οι δε κρατούντες αυτής έδονται τους καρπούς αυτής» Παροιμ. 18, 21
• Θέλεις με ειλικρίνεια να νικήσεις την υπερηφάνεια, που μονη αυτή φτάνει για να χάσης τη βασιλεία των ουρανών;
Να τι πρέπει να κάνης:
o Ν’αγαπήσεις τη σιωπή
o Να ζής στην αφάνεια, αποκρύπτοντας από τους ανθρώπους τα καλά έργα και τους πνευματικούς κόπους σου.
o Να σηκώνης αγόγγυστα τους ελέγχους, τις ατιμίες, τις λοιδορίες και την περιφρόνηση των ανθρώπων, καθώς και τα παιδαγωγικά ραπίσματα του Θεού.
o Να θυμάσαι τα πολλά σου αμαρτήματα και να συντρίβεσαι γι’ αυτά.
o Να μελετάς και να θαυμάζης τα υπερφυσικά κατορθώματα των αγίων του Θεού.
o Να καλλιεργής την εσωτερική αυτομεμψία.
o Ν’ αποφεύγης τους επαίνους σαν τη φωτιά.
o Τέλος, να κρατάς πάντοτε στο νου σου τη μνήμη του φοβερού δικαστηρίου του Κυρίου, εκεί όπου όλοι οι υπερήφανοι θα ταπεινωθούν οριστικά. Αγ.Δημητρίου του Ροστώφ
«Πνευματικό Αλφάβητο»
• «Τί έχεις ό ούκ έλαβες; ει δε και έλαβες, τί καυχάσαι ως μη λαβών;» Α’. Κορ. 4, 7
• «καν λάβης, καν μη λάβης, έλαβες εν τω μη λαβείν» Αγ. Ιωάννη Χρυσοστόμου;
• Η μακαρία Συγκλητική έλεγε σε εκείνες που την επισκέφθηκαν, ότι όπως το κερί λιώνει κοντά στη φωτιά, έτσι και η ψυχή παραλύει από τους επαίνους και χάνει τη δύναμη της. Αντίθετα, όπως η ψύξη το κερί που διαλύθηκε από τη θερμότητα το πήζει και το κάνει στερεό, έτσι και η βρισιά και η καταφρόνηση συσφίγγουν τη ψυχή και τη στερεώνουν. Γιατί, όπως λέει και η Αγία Γραφή «να χαίρετε και να ευχαριστήσθε, ότας σας βρίσουν και σας καταδιώξουν» (Ματθ. ε’ 11) και τα υπόλοιπα. Και σε άλλο, πάλι, μέρος: «με τη θλίψη με έκανες μεγάλο» (Ψαλμ. δ’ 1). Όχι μόνο αυτό, αλλά και τη σπουδαιότερη από τις αρετές, την ταπεινοφροσύνη δηλαδή, ο εξευτελισμός είναι εκείνος που τη φυτεύει εκ φύσεως μέσα στην ψυχή. Διότι, πραγματικά, νεύρα της ταπεινοφροσύνης είναι οι κοροϊδίες, οι βρισιές, τα κτυπήματα, η περιφρόνηση που μας κάνουνR το να ακούσει κανένας να του λέγουν: είσαι άμυαλος, φτωχός, τιποτένιος, αρρωστιάρης, απρόκοπος στη δουλειά, λέγεις ανοησίες, έχεις ελεεινή μορφή. Αυτά και τα παρόμοια δυναμώνουν την ταπείνωσηR αυτά άκουσε και αυτά έπαθε και ο Κύριος μας. Τον είπαν, δηλαδή, Σαμαρείτη, ότι έχει δαιμονιο (Ιωάν. η’ 48)R κτυπήθηκε, πληγώθηκε, τον είπαν πλάνο και κακούργο. Πρέπει λοιπόν και εμείς να μιμούμαστε αυτή την έμπρακτη ταπεινοφροσύνη του Κυρίου. Διότι υπάρχουν και μερικοί που υποκρίνονται τους ταπεινούς με εξωτερικά σχήματα, και επιδιώκουν μ’ αυτό τη δόξα των ανθρώπων, από τους καρπούς όμως γνωρίζονται ότι δεν είναι ταπεινοίR επειδή και όταν λίγο τους έβρισαν, δεν το ανέχθηκαν, αλλά αμέσως σαν φίδια έχυσαν το δηλητήριο τους. Στο βίο της οσίας Συγκλητικής
• «Η γαρ εκάστου αρετή τότε φαίνεται, όταν προς το επιτήδειον έργον άγηται, όταν δε προς το αλλότριον, ουκέτι. Οίον, ο οίνος προς ευφροσύνην δέδοται, αλλ’ ού προς μέθην. Ο άρτος προς τροφήν, η μίξις προς παιδοποιίαν» Ιωάν. Χρυσοστόμου
ΕΠΕ 22, 336
• «Τί ποιείς άνθρωπε; Ουκ οίδας τί πράττεις; Γυναίκα άγη επί σωφροσύνη και παιδοποιία» Ι.Χρυσοστόμου
ΕΠΕ 22, 338
• «Ου κωλύω γαμείν, ουδέ εμποδίζω τέρπεσθαιR αλλά μετά σωφροσύνης τούτο βούλομαι γίνεσθαι, ου μετά αισχύνης και κατηγορίας και μυρίων εγκλημάτων» Ι. Χρυσοστόμου
ΕΠΕ 9, 254
• «ο καθηγιασμένος γάμος, ο πειθαρχημένος, ο χωρίς διαστροφήν, διατηρεί τον άνθρωπον φυσικώς και ηθικώς, ενώ πάσα άλλη μορφή σαρκικής απολαύσεως, έστω και υπό ονειρώδη μόνον μορφήν, διαφθείρει ολόκληρον τον άνθρωπον ήτοι την ψυχήν και το σώμα» Γέροντα Σωφρονίου Σαχάρωφ,
Άσκησις και θεωρία
σελ. 62
• «Ώσπερ του λίθου και του σιδήρου συγκρουομένων, εκ των αμφοτέρων τίκτεται το πυρ, ούτω και επί της του ανδρός και γυναικός συμπλοκής συνίσταται Θεού κελεύσει σώμα και ψυχή» Μ. Αθανάσιος
• «Το Άγιον Πνεύμα, τη ημετέρα συμπάσχον ασθενεία και ακαθάρτοις ούσιν ημίν επιφοιτάR και εί εύροι τον νουν φιλαληθώς αυτώ προσευχόμενον, επιβαίνει αυτώR και άπασαν την κυκλούσαν αυτώ των λογισμών ή νοημάτων φάλαγγα εξαφανίζει, προτρεπόμενον αυτόν εις έρωτα πνευματικής προσευχής» Αγ. Νείλος ασκητής
• «Ώσπερ οι ιχθύες, εγχρονίζοντες τη ξηρά τελευτώσιν, ούτω και οι μοναχοί, βραδύνοντες έξω του κελλίου, ή μετά κοσμικών διατρίβοντες, προς τόνον εκλύονταιR δει ούν, ώσπερ τον ιχθύν εις την θάλασσαν, ούτω και ημάς εις το κελλίον επείγεσθαιR μήποτε βραδύνοντες έξω επιλαθώμεθα της ένδον φυλακής» Αββά Αντωνίου του Μεγάλου
• «Καρδίας θλιβείσης εξεπήδησαν δάκρυαR ο δε δοκιμάσας, φησί, γελάσει εν τούτοις τον μακάριον, δηλονότι, γέλωτα, παρακληθείς, ως ο Κύριος επηγγείλατο» Αγ. Ιωάννης της Κλίμακος
• «Ζωή της ψυχής είναι η ένωση με τον Θεό. Αυτή είναι η κυρίως ζωή, όπως και ζωή του σώματος είναι η ένωση με την ψυχή. Θάνατος φρικτός, που είναι ο κυρίως θάνατος, είναι το διαζύγιο της ψυχής από τη θεία Χάρη και η ένωση με την αμαρτία…Όποιος φυλαχθή από τον θάνατο της ψυχής δε φοβάται το θάνατο του σώματος όταν έρθη, γιατί έχει ένοικον την όντως ζωή, τον Χριστό, ο οποίος δεν εγκαταλείπει το σώμα, έστω και άν αυτό χωρισθή από την ψυχή» Αγ. Γρηγόριος Παλαμάς,
Φιλοκαλία, τόμ. Δ’ σ. 94
• «Ου γαρ έφερε, δια σπλάχνα ελέους Του, θεάσθαι υπό του διαβόλου τυραννούμενον το γένος των ανθρώπων, αλλ’ ήλθε και έσωσεν ημάς» Ευχή του Μεγάλου Αγιασμού
• «Κατά το φαινόμενον δοκεί (φαίνεται) προξενείν ατιμίαν εαυτώ ο ευτελίζων εαυτον και ταπεινών εν πάσιν… δια δε της δυνάμεως του Θεού η πτωχεία αύτη και η ατιμία δόξαν αιώνιον και ηδονήν ανέκφραστον και πλούτον αδαπάνητον γεννά και κατά τον παρόντα, και κατά τον μέλλοντα εκείνον κόσμον» Αγ. Γρηγόριος Παλαμάς
Ομιλία εις τον Τίμιον και Ζωοποιόν Σταυρόν
• «Οι άγιοι άν κάνουν κάτι κακό δεν το κρύβουν, δεν διστάζουν να το «βγάλουν στη φόρα» και κλαίνε κάθε μέραR άν κάνουν κάτι καλό και μεγάλο το κρύβουν από τους ανθρώπους, και το λησμονούν» Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος
• Μόνον το «πλάνον πνεύμα κηρύττει εαυτό, ότι τύφου εστί μεστόν» Αγ. Ιγνάτιος Θεοφόρος
• Οι άγιοι «ού διανοούνται τα θεία, αλλά πάσχουν τα θεία» Αγ. Γρηγόριος Παλαμάς
• «ώσπερ δοκιμάζεται εν καμίνω άργυρος και χρυσός, ούτως εκλεκταί καρδίαι παρά Κυρίω» Παρ. Ιζ’ 3
• «Δος μου, Χριστέ, ταπείνωσιν και καθαράν καρδίαν να όψωμαι την δόξαν σου ως την άνω βασιλείαν» Γέροντας Γερμανός Σταυροβουνιώτης
• «έχω ούν εν τη κτίσει το κατ’ εικόνα, γίγνωμαι δε τη προθέσει και εις το καθ’ ομοίωσιν» Αγ. Γρηγόριος Παλαμάς
• «δια της θέας των τιμίων δώρων και της αυτών μεθέξεως όλος θεοειδής εκτελείται ο άνθρωπος» Αγ. Γρηγόριος Παλαμάς
• «η άσκησις, μήτηρ του αγιασμού έστιν, εξ ής η πρώτη γεύσις και αίσθησις των μυστηρίων του Χριστού» Αββάς Ισαάκ ο Σύρος
• «τίμησον την ανάγνωσιν. Αύτη γαρ πηγή εστίν της καθαράς προσευχής δι’ ό και εν τω καιρώ εν ώ η διάνοια σου εσκορπισμένη ευρίσκεται πλέον της ευχής, εν τη αναγνώσει έμμεινον» Αββά Ισαάκ ο Σύρος
• «όσα τω Θεώ πρέπουσι, διδάσκει η αγία Βίβλος τω ανθρώπω ίνα θέσει θεός αυτός γένηται» Αγ. Πέτρος ο Δαμασκηνός
Φιλοκαλία
• Η μελέτη της Αγίας Γραφής «θησαυρός έστι πνευματικός» Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος
• «μέγας κρημνός και μέγα βάραθρο η των Γραφών άγνοια, μεγάλη δε προδοσία σωτηρίας το μηδένα των θείων νόμων ειδέναι» Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος
• «η ομοίωσις, ούκ άνευ γνώσεως» Μέγας Βασίλειος
• «αι επισκέψεις του Θείου Λόγου, αι γενόμεναι δι’ εκχύσεως δακρύων νεκροποιούσι τα πάθη» Αγ.Ιωάννης ο Καρπάθιος
• «Έργον δε ην αυταίς η των θείων λόγων μελέτη και το της προσευχής αδιάλειπτον» Αγ. Γρηγόριος Νύσσης
«Εις τον βίον της οσίας Μακρίνης»
• Οι Άγιοι Πατέρες : «ούτοι εισίν, οι το γράμμα της Γραφής διασχόντες και είσω παρακύψαντες, οι το απόθετον κάλλος κατηξιώθησαν ιδείν και φωτί θείας γνώσεως κατηυγάσθησαν» Μέγας Αθανάσιος
• «όρα ουν, πως ο Μ. Βασίλειος ο της αληθούς σοφίας εραστής, πολύ το μετάμελον έσχεν ενδιατρίψας εν τη σοφία ταύτη τη κοσμική, και μηδεμίαν χειραγωγίαν προς την αληθή σοφίαν ευράμενος διο και κατέλιπεν αυτήν» Αγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς
• «Ώσπερ ούν οι πένητες ορώντες βασιλικούς θησαυρούς επί πλείον επιγνώσκουσιν την εαυτών πενίαν και ένδειαν ούτω και η ψυχή, αναγινώσκουσα τα έργα των αγίων Πατέρων ταπεινότερον ποιείται το φρόνημα αυτής και ούτως σώζεται» Αγ. Ιωάννης ο Σιναίτης
• «δια της μελέτης, θέρμη εγγίνεται τη καρδία ήτις ως μυίας αποσοβεί τους πονηρούς λογισμούς και ειρήνην πνευματικήν και παράκλησιν εμποιεί τη ψυχή, αγιασμόν δε επιφέρει τω σώματι» Αγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς
• «Εκείνος που απέκτησε καθαράν εμπιστοσύνην προς τον κατά Θεόν Πνευματικόν Πατέρα του, βλέποντας αυτόν, λογίζεται ότι βλέπει Αυτόν τον ίδιον τον Χριστόν και συναναστρεφόμενος ή ακολουθώντας αυτόν, πιστεύει με βεβαιότητα ότι συναναστρέφεται και ακολουθεί τον Χριστόν. Αυτός δεν θα επιθυμήσει ποτέ να συναναστραφεί με άλλον ούτε θα προτιμήσει κάτι από τα πράγματα του κόσμου περισσότερον από την ενθύμησιν και την αγάπην αυτού. Διότι ποίον πράγμα είναι μεγαλύτερον ή ωφελιμότερον και κατά την παρούσαν και κατά την μέλλουσαν ζωήν, από το να είναι κανείς μαζί με τον Χριστόν;» Αγ. Συμεών ο Νέος Θεολόγος
• «’Εργο κύριο του ορθοδόξου μοναχού είναι να μην ανέχεται οποιαδήποτε καινοτομία (αίρεση, εκκοσμίκευση, ανηθικότητα βίου) στο Άγιον Ευαγγέλιον του Χριστού» Αγ. Θεόδωρος ο Στουδίτης
• «Στα έργα μας, στα λόγια μας, στους λογισμούς μας να φαίνεται η πίστη μας. Για να καρποφορήσει η προσευχή πρέπει να στηρίζεται στην πίστη. Με την ελπίδα στον Θεό φεύγουν οι λογισμοί της απογνώσεως. Όσο περισσότερο αγωνίζεσαι να αγαπάς τον Θεό, τόσο περισσότερο Αυτός σου αποκαλύπτεται! Όταν φοβούμεθα τον Θεό, τότε ακριβώς είναι που δεν φοβούμεθα, ούτε ανθρώπους, ούτε δαίμονες! Η προσευχή σου να πηγάζη μέσα από την καρδιά σου. Ψυχρή προσευχή σημαίνει υπερηφάνεια. Να ζητής με επιμονή από τον Θεό, να σου δωρήση το χάρισμα της εσωτερικής αυτομεμψίας και ταπείνωσης. Συνεχής μετάνοια είναι ο τρόπος της ζωής των Αγίων. Οι φιλήδονοι καταντούν και αιρετικοί! Η φιληδονία και η φιλοσαρκία ψυχραίνει και εξαφανίζει την αγάπη στον Θεό» Αρχ. Αθανασίου
«Ο Γέρων Γερμανός Σταυροβουνιώτης (1906-1982)
• «Ζητάμε πίστιν. Ναι, και κάτι περισσότερον. Πίστιν εις την πίστιν και εις όσα διδάσκει η πίστις» Νικηφόρος Θεοτόκης
Εις Α’ Κυρ. Νηστ.
• «Κύριε, λάμπρυνον μου την ψυχήν και το φως το αισθητόν»
• «Κύριε, φώτισον μου το σκότος»
• «Κύριε κάν θέλω, κάν μη θέλω, σώσον με»
• «Πόσοι επολέμησαν την Εκκλησία; Και όμως. Αυτοί που την πολέμησαν χάθηκαν. Κι η Εκκλησία υψώθηκε πιο πέρα κι απ’ τον ουρανό. Τέτοιο είναι το μέγεθος της Εκκλησίας. Πολεμάται με λύσσα; και αυτή νικά. Κλυδωνίζεται; αλλά δεν καταποντίζεται. Παλαίει κι αγωνίζεται, αλλά ποτέ δεν νικάται. Υβρίζεται; αλλά λαμπρότερη πάντοτε γίνεται. Δέχεται τραύματα; αλλά δεν θανατώνεται. Χειμάζεται; αλλά ποτέ δεν ναυαγεί… Ουδέν Εκκλησίας ισχυρότερον» Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος
• «Κλαίω και κατανύσσομαι όταν το φως μοι λάμψη, και ίδω την πτωχείαν μου, και γνω το πώς υπάρχω» Αγ. Συμεών ο Νέος Θεολόγος
• “… διδάσκαλε, τί ποιήσας ζωήν αιώνιον κληρονομήσω; ο δε είπεν προς αυτόνR εν τω νόμω τί γέγραπται; πώς αναγινώσκεις; ο δε αποκριθείς είπενR αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της ισχύος σου και εξ όλης της διανοίας σου, και τον πλησίον σου ως εαυτόνR είπε δε αυτώR ορθώς απεκρίθηςR τούτο ποίει και ζήση…” Κατά Λουκάν, κεφ. Ι’, στιχ. 25-28
• Ο Μωϋσής αφού αξιώθηκε να δη τον Θεόν στη βάτο, επέστρεψε πάλι στην Αίγυπτο, η οποία υποδηλοί το πνευματικό σκότος, και ίσως υποχρεώθηκε να κατασκευάζει πλίνθους στο Φαραώ, ο οποίος υποδηλοί τον διάβολο. Πλην όμως πάλι ανέβηκε στη βάτο, και όχι μόνο σ’ αυτήν, αλλά και στο όρος Σινά, που υποδηλοί τα ύψη των αρετών. Όποιος εννόησε το παράδειγμα, ποτέ δεν θα απελπισθή για τη σωτηρία του. Επτώχευσε και ο μέγας, έπειτα όμως απέκτησε διπλάσιον πλούτο. Κλίμακα Αγίου Ιωάννη Σιναίτη
• “Της φωνής του σιγώντος ο Θεός ακούει.”
• “Ουδ’ ο Ιησούς σιωπών απέφυγε την καταδίκην.”
• “Τα εμά δικαιώματα ουκ είσιν εν τω κόσμω τούτω.” Άγιος Φώτιος Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως
• “Μετά την αμαρτίαν ως τα πολλά η επίγνωσις του αμαρτήματος γίνεται, και το μέγεθος του τολμήματος τότε μάλλον επιγινώσκεται του γαρ επιπροσθούντος πάθους και κινούντος οίστρου προς την αμαρτίαν μετά την έκθεσμον πράξιν πεπαυμένου τε και ηρεμούντος, τότε δη τότε ώσπερ διακύψαας της πολλής εκείνης αχλύος και ανανήψας εφορά τα πεπραγμένα, και εις οίαν κατάστασιν εξ οίας μετηνέχθη συναίσθησιν μάλλον λαμβάνει και το συνειδός τιτρώσκον αυτόν και διεγείρον έχων, διαβλέπει τρανώς ά του πάθους επιπροσθούντος ούχ ομοίως έβλεπε” Αγ. Φώτιος εις ιδ’ λόγον των “Αμφιλοχίων”
• “…Ταύτην λοιπόν την μακαρίαν οδόν ας βαδίσωμεν, την οποίαν εβάδισαν πάντες οι ποθήσαντες τον Χριστόν. Ταύτης της οδούς τα βήματα είναι θλιβερά, αλλ’ η ανάπαυσις είναι μακαρίαR ταύτης τα βήματα είναι δύσκολα, αλλ’ η ανταπόδοσις είναι χαράR ταύτης τα βήματα είναι στενά, αλλά το κατάλυμα είναι ευρύχωρον. Ταύτης τα βήματα είναι η μετάνοια, η νηστεία, η προσευχή, η αγρυπνία, η ταπεινοφροσύνη, η πνευματική πτωχεία, η περιφρόνησις της σαρκός, η επιμέλεια της ψυχής, η χαμαικοιτία, η αλουσία, η ξηροφαγία, η πείνα, η δίψα, η γυμνότης, η ελεημοσύνη, τα δάκρυα, το πένθος, ο στεναγμός, αι γονυκλισίαι, αι ατιμίαι, οι διωγμοί, αι αρπαγαί, τα ραπίσματα, κόποι δια των χειρών, κίνδυνοι, επιβουλαί, το να λοιδορήται τις και να υπομένη, το να μισήται και να μη μισή, το να αδικήται και να ευεργετή, το να συγχωρεί τους σφάλλοντας εις αυτόν, το να θέλγη την ψυχήν τω φίλωνR τέλος δε το να χύση το αίμα του υπέρ του Χριστού, όταν ο καιρός το απαιτή…” Εφραίμ του Σύρου
Λόγος περί της Δευτέρας Παρουσίας,
Κυριακή των Απόκρεω
• “…ού εγενόμην διάκονος κατά την δωρεάν της χάριτος του Θεού την δοθείσαν μοι κατά την ενέργειαν της δυνάμεως αυτού. εμοί τω ελαχιστωτέρω πάντων των αγίων εδόθη η χάρις αύτη, εν τοις έθνεσιν ευαγγελίσασθαι τον ανεξιχνίαστον πλούτον του Χριστού…” Προς Εφεσίους
Κεφάλαιον γ’
Στίχ. 7-8
• “Τούτο όντως αγγελικός επί γης βίοςR όταν μετά αζηλίας, αφθονίας, απλότητος, ειρήνης και χαράς συνηρμόσμεθα αλλήλοιςR την του πλησίον προκοπήν ίδιον ηγούμενοι κέρδος είναι, την δε του πλησίον θλίψιν, ατονίαν και ελάττωσιν, ίδιαν ζημίαν νομίζοντες είναι” Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος
• “δια της αμαρτίας ο άνθρωπος εξέπεσεν εκ του κατά φύσιν εις το παρά φύσινR τουτέστιν εν τη φιλαργυρία, φιληδονία, φιλοδοξία” “Ασκητικά”
Αββά Δωροθέου
• Ορισμός προπατορικού αμαρτήματος: “προσπάθεια του ανθρώπου να γίνει Θεός χωρίς Θεόν, εναντίον του Θεού” Ιουστίνος Πόποβιτς
• “Οι πειρασμοί δεν είναι δυνατώτεροι από τις δωρεές του Θεού. Με τη δύναμη του ονόματος του Σωτήρος μας Ιησού, ο οποίος μας ενισχύει, όλα είναι κατορθωτά. Για τον πιστό ισχύει πάντοτε η ακόλουθη αλήθεια: Αν έχεις αρρωστημένη πίστη κι ένα μόριο σκόνης σου φαίνεται βουνό. Αν έχεις δυνατή πίστη, μπορείς να σηκώσεις και να μετακινήσεις όλα τα βουνά των πειρασμών” Στάρετς Λέων της Όπτινα
• “Αν η καρδιά σου μαλακώσει και φυλάξεις τον εαυτό σου από τα κακά, τότε θα έλθει το έλεος του Θεού. Αν όμως η κακή καρδιά σου γίνει σκληρή για τον διπλανό σου, δεν θα σε θυμηθεί ο Θεός. Συγχώρεσε με αδελφέ μουR εγώ είμαι εντελώς φτωχός και ταπεινωμένος από τις αμαρτίες. Και γράφοντας αυτά, ντροπιάζω το πρόσωπο μου μέσα στην καρδιά μου” Αββά Ησαίας
• “Τον Χριστό τον αγαπώ, αλλά τους χριστιανούς δεν τους αγαπώ, γιατί δεν μοιάζουν του Χριστού” Γκάντι
• “Οι άνθρωποι λησμόνησαν να κλαίνε τις αμαρτίες τους, πήραν την κρίση από τον Θεό, και σαν να είναι αναμάρτητοι οι ίδιοι, καταδικάζουν ο ένας τον άλλο.” Άγ. Μάξιμος ο Ομολογητής
• “Όποιος λέει κάτι εναντίον άλλου, με σκοπό να τον διαβάλει και να τον ειρωνευτεί, είναι κατάλαλος, ακόμη κι άν δεν λέει ψέματα” Μέγας Βασίλειος
• “Κάθε κουβέντα εμπαθής εναντίον άλλου είναι καταλαλιά” Όσιος Βαρσανούφιος
• “Είναι γεμάτη η ζωή μας από τα λάθη της γλώσσας. Η αισχρολογία, ο αστεϊσμός, η προχειρολογία, η ανοητολογία, η κατηγορία, η αργολογία, η επιορκία, η ψευδολογία κι άλλα πολλά είναι γεννήματα της γλώσσας” Μέγας Βασίλειος
• “Δεν είναι τίποτε πιο ευχάριστο για τους ανθρώπους από τα κουτσομπολιά και μάλιστα άν συμβεί να κινούνται από μίσος” Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος
• “Όταν είναι να δικάσεις, φόρεσε το ένδυμα του δικαστού, που είναι η επιείκεια, και τότε δίκασε”
• “Δίορθωσε, αν θέλεις, αλλά όχι μαχητικά, ούτε σαν εχθρός που απαιτεί δίκη, αλλά σαν γιατρός που φτιάχνει φάρμακα” Άγ. Ιωάννης Χρυσόστομος
• “Μη δώης, Κύριε, οι ημέρες της ζωής μου, οι τόσο λίγες και σύντομες, να κυλήσουν στην ματαιότητα του κοσμικού φρονήματος και στην απραξία. Μη με αφήσης να θάψω τα τάλαντα, που μου ενεπιστεύθης, στη γη της λήθης και της οκνηρίας…” Αρχιεπίσκοπος Χερσώνος Ιννοκέντιος
• “Η αργία είναι ευθέως αντίθετη με την ανάπτυξη του πνευματικού ανθρώπου, η οποία είναι η άρνηση της προσωπικής του εξελίξεως, το μαράζωμα στη στασιμότητα” Ιερομ. Πετρώνιος Προδρομίτης
• “Η περιέργεια είναι η κόλλα που μας κρατάει προσκολλημένους στα γήϊνα” Άγ. Ιωάννης Κλίμακος
• “Ας είσαι προσεκτικός εραστής εις το να καταλάβης τα πνευματικά και ουράνια… και βέβαια θέλεις ευαρεστήσει πολύ τον Θεόν, ο οποίος έχει δια τους εκλεκτούς και ηγαπημένους του εκείνους, που τον αγαπούν και σπουδάζουν να κάμουν το θέλημα Του” Αγ. Νικόδημος ο Αγιορείτης
• “Ο λόγος είναι ανεκτίμητο δώρο και αξίζει τόσο, ώστε να μας ζητείται απολογία για τη χρήση του κατά την ημέρα της κρίσεως… Ο λόγος είναι το σκήπτρο της κυριαρχίας του ανθρώπου στον κόσμο” Αρχιεπίσκοπος Ιννοκέντιος
• “Πολυλογία: υπόθεση αγνωσίας και μωρίας, θύρα της καταλαλιάς, υπηρέτη τωνψεμάτων και της ψυχρότητος της ευλαβούς θερμότητος. Σιωπή: βεβαία ελπίδα της νίκης, αγαπημένη από εκείνον που δεν θαρρεύει στον εαυτό του, θαυμαστή βοήθεια στη γύμναση των αρετών και σημείο φρονιμάδας” Άγ. Νικόδημος Αγιορείτης
• “Πολυλογία: θρόνος της ματαιοδοξίας, σημάδι αγνωσίας, είσοδος στην κατάκριση, οδηγός στην ανοησία, πρόξενος του ψεύδους, διάλυση της πνευματικής ευφορίας της προσευχής. Μετ’ επίγνωση και διάκριση σιωπή: μητέρα της προσευχής, ανάκληση από την αιχμαλωσία των παθών, επιστάτης των λογισμών, σκοπός που παρατηρεί τους εχθρούς, πρόξενος καλής ανησυχίας και λύπης, εχθρός του αδιάκριτου θάρρους, μυστική πνευματική ανάβαση” Άγιος Ιωάννης Κλίμακος
• “Η αργία σκοτώνει τη συνείδηση απέναντι του ΘεούR η περιέργεια σκοτώνει τη συνείδηση απέναντι στα πράγματα, τα οποία τα χρησιμοποιούμε για την καταστροφή μας και όχι για τη σωτηρία μαςR η φιλαρχία, η οποία δεν υπολογίζει τον άνθρωπο, και η αργολογία σκοτώνει τη συνείδηση απέναντι στον εαυτό μας μέσω της σπατάλης τους θεϊκού λόγου” Ιερομ. Πετρώνιος Προδρομίτης
• “Το δώρο προσφέρεται από κάποιον για να κερδίσει την αγάπη, για να πραγματοποιήσει ένα διάλογο αγάπης μεταξύ αυτού και εκείνου στον οποίον το προσφέρει. Όταν όμως Εκείνος προσκολλάται εξ ολοκλήρου στο δώρο και ξεχνά το δωρητή, τότε δεν ανταποκρίνεται στην αγάπη του και ο διάλογος της αγάπης μεταξύ τους δεν πραγματοποιείται. Οφείλομε να λησμονήσωμε και να υπερπηδήσωμε με κάθε τρόπο το δώρο για να δούμε τον Θεό, τον Δωρητή.” Πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Στανιλοάε
• “Οι εχθροί δαίμονες πολεμούν το ήθος και την προθυμία, ραπίζοντας την ψυχή με ποικίλους και ανείπωτους πειρασμούς. Από τις πολλές και απερίγραπτες θλίψεις πλέκεται ο στέφανος σουR και στις αδυναμίες δείχνεται τέλεια η δύναμη του ΧριστούR και στις πιο σκυθρωπές καταστάσεις συνηθίζει ν’ ανθίζει η χάρη του Πνεύματος” ’Αγιος Ιωάννης ο Καρπάθιος
• “Αν πεθάνης πριν πεθάνης, δεν θα πεθάνης όταν πεθάνης” ;
• “Όσο περισσότερο νεκρός πνευματικά είναι ο άνθρωπος τόσο περισσότερο φοβάται τον φυσικό θάνατο, αφ’ ενός επειδή έχει γνωρίσει μόνο την ύπαρξη των εφήμερων και φθαρτών και όταν τα χάνει αισθάνεται ότι τα χάνει όλα, αφ’ ετέρου επειδή έστω και κάπως αόριστα αισθάνεται ενοχή και εσωτερικο έλεγχο” Αρχιμ. Φιλόθεος Φάρος
• “Της ψυχής θάνατος είναι η αλλοτρίωση της ζωής του ανθρώπου από τον Θεό” Άγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς
• “Όπου αυτή υπάρχει (σωφροσύνη) εκεί η εγκράτεια ασκείται, η μονογαμία τηρείται, η αγνεία φυλάγεται, η αδικία διώχνεται, η αμαρτία ξεριζώνεται, η δικαιοσύνη μελετάται, ο νόμος τηρείται, η θεοσέβεια πράσσεται, ο Θεός ομολογείται, η αλήθαι κρίνει, η χάρη συντηρεί και η ειρήνη σκεπάζει” Θεόφιλος Αντιοχείας
• “Την ευσέβεια κυρίως χαρακτηρίζει η καρτερία, η σεμνότητα και η εγκράτεια” Κλήμης ο Αλεξανδρεύς
• “Συνιστά ο λόγος του Σωτήρος το βαθύ και αυστηρό του τρόπου μας, και μεγάλο βοήθημα μας στο τί είναι σωφροσύνη είναι αυτή η διδασκαλία του, με την οποία μας θέλει ν’ αγνεύουμε και στα βάθη της διανοίας μας και τις εμπαθείς επιθυμίες ν’ αποκόπτουμε” Ευσέβιος Καισαρείας
• “Η φρόνηση και η σωφροσύνη μας θέλουν τελείους, δηλαδή να λαλούμε ειρηνικά και να νηπιάζουμε στην κακία…Η σωφροσύνη δεν εξαντλείται στην αποχή των σαρκικών αμαρτιών αλλά δια της ακακίας και της πραότητος ν’ απέχεται ο θυμός και η οργή” Μ. Αθανάσιος
• “Σωφροσύνη ίσον σεμνότητα. Με τη σωφροσύνη του ανθρώπου δοξάζεται ο Θεός” Μ. Βασίλειος
• “Και αν έχεις νηστεία, και αν έχεις προσευχή, και άν έχεις ελεημοσύνη, και άν έχεις σωφροσύνη και ό,τι άλλο αγαθό συνάξεις, δίχως την ταπεινοφροσύνη σκορπίζονται και χάνονται όλα”
• “Να φρονείς ταπεινά όχι από ανάγκη, αλλά αυτόβουλα. Γι’ αυτό λέγεται ταπεινοφροσύνη, ότι έχει φρόνημα ταπεινό.”
• “Πρόσεξε μη υπερηφανευθείς επί ταπεινοφροσύνη. Μη γελάτε γι’ αυτό που ακούτε, ότι μπορεί η ταπεινοφροσύνη να δίνει περηφάνεια. Μην απορείτε. Δίνει υπηερηφάνεια όταν δεν είναι γνήσια, όταν υπάρχει για ανθρώπινο έπαινο και όχι για τον Θεό, και τούτο είναι διαβολικό τέχνασμα.” Άγ. Ιωάννης Χρυσόστομος
• “Ο ταπεινός κι άν όλα τα καλά έργα των αρετών πράξει, δεν τ΄ αποδίδει στον εαυτό του, αλλά στη χάρη του Θεού” Άγ. Μακάριος ο Αιγύπτιος
• “Μεγάλο φάρμακο είναι για τη σωτηρία μας η ταπεινοφροσύνη… Η υπερηφάνεια είναι του διαβόλου και η ταπείνωση του Χριστού” Μ. Αθανάσιος
• “Μακάριος αυτός που τρέχει, τρισμακάριος αυτός που υπομένει, παμμακάριος αυτός που άναψε από τη φωτια της επιθυμίας της αγάπης του Θεού” Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης
• “Ούτε η πίστη, ούτε η αγάπη, ούτε η καρτερία μιάς ημέρας, αλλ’ “ο υπομείνας εις τέλος, ούτος σωθήσεται”" Κλήμης ο Αλεξανδρεύς
• “Η σοφία ξεπερνά το φόβο και μας ανεβάζει στην αγάπη, μας κάμνει φίλους του Θεού και παιδιά του και όχι δούλους” Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος
• “άλλα είναι τα εδέσματα του υψηλού βίουR τροφή του αγαθού η σωφροσύνη, άρτος η σοφία, φαγητό η δικαιοσύνη, ποτό η απάθεια” Άγ. Γρηγόριος Νύσσης
• “Οι βίοι των Αγίων δεν είναι άλλο, παρά η ζωή του Σωτήρος Χριστού, η επαναλαμβανόμενη εις κάθε άγιον, ολίγον ή πολύ, κατά τούτον ή εκείνον τον τρόπον. Ή, ακριβέστερον, είναι η ζωή του Χριστού παρατεινομένη δια των αγίωνR η ζωή του σαρκωθέντος Θεού Λόγου, του Θεανθρώπου Ιησού, ο Οποίος δι’ αυτό και έγινεν άνθρωπος, δια να μας δώση και μεταδώση ως άνθρωπος την θείαν ζωήν ΤουR δια να αγιάση και απαθανατίση και αιωνιοποιήση με την ζωήν Του ως Θεός, την ιδικήν μας ανθρωπίνη ζωήν επί της γης” Ιουστίνος Πόποβιτς
• “Ο άγιος αγαπά όχι αυτό που του αρέσει προσωπικά αλλά αυτό που αρέσει του Χριστού. Τον εαυτό του τον παρατά και προς τον Χριστό τρέχει. Τη φτώχεια του λησμονά και στον πλούτο Εκείνου ελπίζει. Γιατί η δύναμη της αγάπης είναι αυτή που κάνει αυτούς που αγαπούν τα καλά να μοιράζονται. Η δε θέληση και η επιθυμία των αγίων όλη αναλώνονται στον Θεό.” Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας
• “Οι άγιοι χαίρονται με ό,τι χαίρεται ο Χριστός, λυπούνται με ό,τι λυπείται ο Χριστός, εκφράζουν και ενεργοποιούν μέσα στην ιστορία τη θέληση του Χριστού. Μιλούν ως στόματα Χριστού και φανερώνουν την αλήθεια. Ενεργούν ως χέρια Χριστού και θαυματουργούν” Π. Νέλλας
• “Σκοπός της ενάρετης ζωής είναι η ομοίωση με τον Θεό” Αγ. Γρηγόριος Νύσσης
• “μοναδικός σκοπός της δημιουργίας είναι να γίνουμε θείας φύσεως κοινωνοί και της αϊδιότητος αυτού μέτοχοι” Άγιος Μάξιμος Ομολογητής
• “”Όταν κανείς εργάζεται με φιλότιμο, ίσως βλέπει ότι έγινε χειρότερος, αλλά νιώθει μια σιγουριά μέσα του, μια παρηγοριά. Τότε πηγαίνει καλά. Η πνευματική πρόοδος υπάρχει εκεί που υπάρχει αίσθηση ότι όλα είναι χάλια. Διότι αυτό δείχνει ότι υπάρχει μικροσκόπιο και για τις λεπτομέρειες. Όταν αγωνίζεται κανείς με φιλότιμο, νιώθει σιγουριά και ελπίζει. Τότε πηγαίνει καλά, έχει πνευματική πρόοδο. Ενώ όταν απελπίζεται, δεν πηγαίνει καλά, διότι η απελπισία προέρχεται εκ του διαβόλου. Μπορεί κάποιος να αγωνίζεται, που και που, με φιλότιμο, δεν έχει όμως μεγάλη πρόοδο, γιατί δεν έχει ταπείνωση, ενώ άλλοι αγωνίζονται ολιγότερο, άσκηση, νηστεία κλπ. και προοδεύουν πολύ περισσότερο, διότι έχουν πολλή ταπείνωση και αυτή αναπληρώνει καλά. Αγώνας και φιλότιμο και αίσθηση ελεεινότητος και ελπίς. Οξυγόνο πνευματικό και παρηγοριά και σιγουριά. Μας δίνουν την ασφαλή πορεία. Όχι κακομοιριές και αναγκαστική υπακοή και προσευχή με το ζόρι. Όχι δάκρυα και καταθλίψεις του διαβόλου. Να κλαίω για τις αμαρτίες μου ελπίζοντας στην αγάπη του Θεού, ναι. Αλλά να κλαίω γιατί το θέλει ο διάβολος, δεν το ανέχομαι… Ζήστε απλά, σαν το παιδί στα χέρια του πατέρα του. Η εμπιστοσύνη στον Θεό είναι μια συνεχής προσευχή με θετικά αποτελέσματα…” Γέροντας Παϊσιος
• “Γέροντα, πώς είσαι τόσο ειρηνικός; Κι εκείνος απλά τους απάντησε: Στη ζωή μου ένα κατάφερα, με τη βοήθεια του Θεού, ποτέ να μην κατηγορήσω κανένα κι έχω ελπίδα το έλεος του Θεού και τις πρεσβείες της Παναγίας” ;
• “Ένας μοναχός φορούσε ένα ράσο γεμάτο τρύπες κι ένας διακριτικός ασκητής που τον είδε του είπε: Μέσα από τις τρύπες του ράσου σου βλέπω την πολλή υπερηφάνεια σου.” ;
• “Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει ότι από τη ραθυμία έρχεται η κακία και από τον αγώνα η αρετή, πως οι αγαθοί άνθρωποι γίνονται καλύτεροι ζώντας ακόμη κι ανάμεσα σε αυτούς που τους εμποδίζουν να ζουν ορθά και μάλιστα προσπαθούν να τους ελκύσουν προς το μέρος τους.” Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
• “Η ψυχή τότε γνωρίζει ότι συνέλαβε πνεύμα άγιον όταν παύσουν να κινούνται τα πάθη. Δώσε αίμα και λάβε πνεύμα!” Αββάς Μακάριος ο Αιγύπτιος
• “όπου το Πνεύμα το άγιον, εκεί επακολουθεί, οίον σκιά, ο διωγμός και η πάλη” Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος
• “Ημείς δε χωρίς μεν του Πνεύματος ξένοι και μακράν εσμέν του ΘεούR τη δε του Πνεύματος μετοχή συναπτόμεθα τη θεότητιR ώστε το είναι ημάς εν τω Πατρί μη ημέτερον ειναι, αλλά του Πνεύματος του εν ημίν όντος και εν ημίν μένοντος”. Μέγας Αθανάσιος
• “Η πίστη των αγίων είναι αυτή που τους κάνει να μισούν κάθε επίγεια δόξα και ν’ αρνούνται κάθε γήινη απόλαυση. Η υπομονή των αγίων τους κάνει πρόθυμους στον αγώνα, ανεκτικούς στις δυσκολίες, ελπιδοφόρους, προσδοκώντας μόνο την ουράνια τρυφή” Μοναχού Μωϋσή αγιορείτου
“Η ειρήνη των αρετών και η ταραχή των παθών”
• Επιστράτευσε μάλιστα πολλή ακακία και πραότητα “σκοπών εις τον εαυτόν του μη πειρασθή από τον δαίμονα του θυμού και της κατακρίσεως” “Ανθοδέσμη από το περιβόλι της Παναγίας”
• “Φρουρά αισθήσεων ανελλιπής” “Ανθοδέσμη από το περιβόλι της Παναγίας
• “Ουδεμία των αρετών ούτως πέφυκε τίκτειν σοφίαν ως πραότης” Ευάγριος
• “Τίς σώμα ενίκησε; όστις καρδίαν συνέτριψεR τίς δε καρδίαν συνέτριψεν; ός εαυτόν ηρνήσατο…”
• “Εν τω κοινοβίω ευρισκόμενος τω κανόνι ακολούθει”
• “Στη ζωή σου παιδί μου πάντα να κρατάς πισινή” Παπά-Φιλάρετος Κωνσταμονίτης
• “Καν πολλάς αμαρτίας έχης, συνήγορος έστιν ελεημοσύνη…χρέος γαρ απαιτεί παρά του Δεσπότου, ιδιαίτερον έχει ομόλογον εις τας χείρας βαστάζουσα”.
• “Δός πτωχώ και άν συ σιγάς μύρια στόματα υπέρ σου απολογούνται”
• Λύτρον ψυχής έστιν ελεημοσύνη” Ιωάννη Χρυσοστόμου
• “Να προσεύχεσαι αδιαλείπτως… αλλά όταν λες την ευχή, να προσέχης σαν να περνά μαχαίρι την καρδιά σου” Π. Γεράσιμος Μενάγιας
• “Οι αρετές επειδή ομοιάζουν με τις αρετές του Θεού, κάνουν τον άνθρωπο κατάλληλο να υποδεχθεί το θείο, αλλά οι αρετές δεν ενώνουν. Η δύναμις όμως της προσευχής ενεργεί με ιερό τρόπο και πραγματοποιεί την ανάτασι του ανθρώπου και την ένωσι του με το θείο, γιατί η προσευχή είναι σύνδεσμος των λογικών κτισμάτων με τον Θεό. Τότε βέβαια, όταν η προσευχή βοηθούμενη από θερμή κατάνυξη που καίει τα πάθη, υψωθή πάνω από τις ενέργειες των παθών και των διαφόρων λογισμών, διότι είναι αδύνατη η ένωσις του Θεού με τον εμπαθή νου” Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς
• “Τί άλλο είναι αυτός ο πόθος σου, και η φροντίς, η οποία σε απασχολεί πώς θα σώσης την ψυχή σου; Μόνον άνωθεν, αδελφέ μου, το δώρον τούτο στέλλεται ημίν τοις βεβαρημένοις υπό των αμαρτημάτων και αγνώμοσι και δια των τοιούτων κλήσεων μας έλκει ο επουράνιος ημών Πατήρ εις το εαυτού θέλημα. Άλλοτε μεν μας έλκει εμπνέων τη ψυχή ημών τον φόβον της κολάσεως, άλλοτε δε μας σύρει όπισθεν αυτού, έτι και άκοντας, δια της γλυκείας αγάπης αυτού. Αγάπης την οποίαν εμφυτεύει μέσα εις την ψυχήν των πλασμάτων Του και ως αλλόφρονα ταύτα τρέχουν οπίσω του Πλάστου των, ως διψώσα έλαφος, λησμονούσα ενίοτε και αυτά εαυτά, ο δε κόσμος όλος μαζί με πάσας τας απολαύσεις του τους φαίνεται ως εν φορτίον δυσβάστακτον, οπότε αναχωρούν εκ του κόσμου, όπως είναι τελείως απερίσπαστοι και ούτω ημπορούν να αγαπούν τον γλυκύτατον Θεόν των και λατρεύωσι Αυτόν ημέρας και νυκτός” Π. Γεράσιμος Μενάγιας
• “Οι λογισμοί λοιπόν που προέρχονται από τα ωραία και ευχάριστα στις αισθήσεις και εξάπτουν την επιθυμία, μας συνοδεύουν κι έχουν την ίδια ηλικία μ’ εμάς. Γιατί ξεκινώντας από τις αισθήσεις που ενεργούν εξαρχής στη ζωή μας, εύκολα μας πείθουν για ό,τι θέλουν, επειδή και ευχάριστοι είναι και πολύ χρόνο υπάρχουν μαζί μας… Πράγματι, δύσκολα θα μπορέσουμε με την εντατική προσπάθεια να διακόψουμε τη μακροχρόνια σχέση με τους λογισμούς αυτούς και ν’ αντικαταστήσουμε τα νομιζόμενα αληθινά με τα αληθινά και τα απολαυστικά με τα αγαθά. Γι’ αυτό, ας μην απορούμε,αν δεν επικρατούν πάντοτε στους κακούς λογισμούς οι καλοί, ή, αν δεν υπερτερούν οι αγαθοί λογισμοί των φαύλων σε όσους ζουν σύμφωνα με τον ορθό λόγο. Για να γίνη κάποιος αγαθός, δεν αρκεί, νομίζω, να μάθη απλώς πως θα μπορέση να γίνη αγαθός. Χρειάζεται να εντρυφήση στη μελέτη αυτή και να επιμείνη στους αγαθούς λογισμούς, και όταν γνωρίση τον ορθό λόγο, όχι μόνο να τον κρατήση, αλλά και να τον χρησιμοποιήση όπου πρέπει” Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας
• “Και όσοι μεν δέχονται ως εκ της αναπαύσεως του σώματος τους πονηρούς και κακούς λογισμούς, δύνανται να στραφώσι πάλιν εις την προφύλαξιν, και να διατηρήσωσι την υψηλήν αυτών πολιτείανR όσοι όμως παραμελήσωσι την προφύλαξιν των αισθήσεων και την προσοχήν του νοός αυτών, ελπίζοντες εις τας πνευματικάς αυτών εργασίας, πίπτουσιν εκ της υψηλής αυτών πολιτείας εις την παράλυσιν της ζωής” Αββάς Ισαάκ ο Σύρος
• “Η αληθής ταπείνωσις είναι γέννημα της γνώσεως, και η αληθής γνώσις είναι γέννημα των πειρασμών” Αββάς Ισαάκ ο Σύρος
• “Μερικές φορές καθώς αντλούσαμε νερό από τις πηγές αντλήσαμε μαζί με αυτό, χωρίς να το καταλάβωμε, και ένα βάτραχο. Παρόμοια πολλές φορές, καθώς καλλιεργούμε τις αρετές, υπηρετούμε και τις κακίες που χωρίς να φαίνωνται είναι συμπεπλεγμένες μαζί τους. Επί παραδείγματι: Με την φιλοξενία συμπλέκεται η γαστριμαργία, με την αγάπη η πορνεία… με την φρόνησι η πονηρία, με την πραότητα η υπουλότης και η νωθρότης και η οκνηρία… Με την σιωπή η διδασκαλική υπεροψία… Σε όλα δε αυτά ακολουθεί ωσάν κοινό κολλύριο ή μάλλον δηλητήριο, η κενοδοξία”. (η εικόνα του βατράχου χρησιμοποιείται εδώ ως συμβολισμός δηλωτικός των κρυφίων και μη συνειδητών ψυχικών κινήσεων και λογισμών. Ο βάτραχος, με το γλοιώδες υγρό δέρμα του, δεν συλλαμβάνεται εύκολα. Εξάλλου τα απότομα άλματα – πηδήματα του του επιτρέπουν να εξαφανίζεται αιφνίδια στο σκοτεινό τέλμα της διαμονής του και τα μονότονα κοάσματα του, μέσα στη συνολική εικόνα της προβληματικής παρουσίας του, προκαλούν απεχθή αισθήματα προς το λαθρόβιο αυτό ζωάκι. Με τα χαρακτηριστικά αυτά εξεικονίζει στην πατερική σκέψη την προβληματική και ζοφερή παρουσία και κινητικότητα της λαθρόβιας[μη συνειδητής] κακίας στο βάθος της ανθρώπινης ψυχής.) Όσιος Ιωάννης ο Σιναίτης
• “Δίπλα σε όλες τις αρετές είναι φυτεμένες οι κακίεςR και μάλιστα τόσο κοντά, ώστε οι πονηροί άνθρωποι να βλέπουν ακόμη και τις αρετές ως κακίες” Αββάς Θαλάσσιος
• “Μη μοι λέγε παρά Θεού το κακόν την γένεσιν έχειR ου γαρ ευσεβές τούτο. Ούτε γαρ η ζωή θάνατον γεννά, ούτε το σκότος φωτός έστιν αρχή, ούτε η νόσος υγείας δημιουργός. Αλλά της εν εαυτώ κακίας έκαστος εαυτόν αρχηγόν γνωριζέτω”
• “Αρχή και ρίζα της αμαρτίας, το εφ’ ημίν αυτεξούσιον”.
• “Σώμα μεν έκτισεν ο Θεός, ουχί νόσον. Και ψυχήν εποίησεν ο Θεός, ουχί δε αμαρτίαν”. Μ. Βασίλειος
• “Όταν γαρ ορώντες τινές τους μεν επιεικείς και σώφρονας και εν δικαιοσύνη ζώντας αγχομένους υπό πενίας, επηρεαζομένους, συκοφαντουμένους, μόλις της αναγκαίας ευπορούντας τροφής, πολλάκις δε και νόσω μακρά και χαλεποίς νοσήμασι ταχιρευομένους, και ουδεμιάς τυγχάνοντος προστασίας, ανθρώπους δε γόητας και μιαρούς και πολλών γέμοντας κακών πλούτον περιβεβλημένους, τρυφώντας, λαμπρά περικειμένους ιμάτια… Τινές λέγουσι, πού ταύτα προνοίας; Πού δε δικαίας κρίσεως; Ο σώφρων και επιεικής εν κακοίς, ο ακόλαστος και διεφθαρμένος εν αγαθοίς. Και ούτος μεν θαυμάζεται, εκείνος δε καταφρονείται. Ούτος απολαύει τρυφής πολλής, εκείνος εν πενία και τοις εσχάτοις εστί κακοίς… Παύσασθε κατά του πεποιηκότος υμάς Θεού την γλώτταν ακονώντες την εαυτών…Ου γαρ μέχρι του βίου τα ημέτερα έστηκε πράγματα, αλλά προς ετέραν ζωήν επειγόμεθα πολλώ μακροτέραν, μάλλον δε πέρας ούκ έχουσαν”. Επομένως “μη τοίνυν μήτε τούτους μακαρίσης δια την ενταύθα τρυφήν, αλλά δάκρυσον δια την μέλλουσαν τιμωρίανR μηδέ τον δίκαιον ταλανίσης δια την ενταύθα πενίαν, αλλά μακάρισον δια τον μέλλοντα των αγαθών πλούτον, και τον περί αναστάσεως λόγον” Ιερός Χρυσόστομος
• “Δικαίως άπαντα γίνεται παρά σου, τον δε τρόπον ούκ επίσταμαι”
• “Προνοία Θεού τα πάντα διοικείται”
• “Των τοιούτων η λύσις η πίστις εστί, το ειδέναι ότι πάντα δικαίως και φιλανθρώπως ο Θεός και συμφερόντως ποιεί, ότι καταλαβείν αυτών τον λόγον ούκ ένι. Μία λύσις αύτη, και ταύτης αμείνων ετέρα ούκ έστι.”
• “Τί μάτην κόπτομεν εαυτούς πολυπραγμονούντες τα ανεξερεύνητα και ζητούντες τα ανεξιχνίαστα; Και γαρ και τούτο αυτό της του Θεού σοφίας εστί το μη πάντα ημάς ειδέναι σαφώς”.
• “συμφερόντως ημίν άπαντα επάγεται παρά του Θεού”. Ιερός Χρυσόστομος
• “Πόθεν αι τοιαύται πληγαί και μάστιγες; Και τίς ο περί ταύτα λόγος; Πόθεν αφορίαι και ανεμοφθορίαι και χάλαζαι; Πόθεν αέρων φθοραί και νόσοι και βρασμοί γης και θαλάσσης επαναστάσεις και τα εξ ουρανού δείματα; Πώς τοις μεν εκ χειρός Κυρίου διπλά τα αμαρτήματα δίδοται, τοις δε, δια της επταπλασίας εις τον κόλπον αποδιδομένης, κενούται τα αμαρτήματα;… Βέλτιον είναι νυν παιδευθήναι ή τη εκείθεν βασάνω παραπεμφθήναι, ηνίκα κολάσεως καιρός, ού καθάρσεως… Ημάρτομεν, ηνομήσαμεν, ησεβήσαμεν.. Ολίγα ών ημάρτομεν μεμαστιγώμεθα”.
• “Κτήσασθε τας ψυχάς υμών εν δάκρυσιR στήσατε την οργήν βελτίονα ποιήσαντες τα επιτηδεύματα υμών. Αγιάσατε νηστείαν, κηρύξατε θεραπείαν… Υψώσωμεν την φωνήν της ικεσίας. Γενώμεθα Νινευίται, ού ΣοδομίταιR θεραπεύσωμεν την κακίαν, μη τη κακία συντελεσθώμεν” ’Αγιος Γρηγοριος ο Θεολόγος
• “Εκείνος πυ κατηγορεί τον εαυτό του, ποτέ δεν ταράζεται” Αββάς Ποιμήν
Φιλοκαλία
• Ο σημερινός μοναχός πρέπει να φύγη στη δική του πνευματική έρημο. Δηλαδή, να ζη στο κοινόβιο ανάμεσα σ’ όλους, να υπηρετή όλους τους αδελφούς με αγάπη, αλλά στην καρδιά του να έχη πάντοτε τον Χριστό με την ακατάπαυστη προσευχή. Το να ζήσης, αδελφέ μου, μόνος με μόνο τον Ιησού Χριστό ανάμεσα σε πολλούς ανθρώπους, ιδού ποιά είναι η αρετή τη σημερινού μοναχού!” Αρχ. Υάκινθος Ουντσιουλεάκ
Ηγούμενος Ι. Μ. Πούτνα Μολδαβίας (Ρουμανίας)
• “Ότι συμβαίνει στο ψάρι, όταν εξέρχεται από το νερό, το ίδιο συμβαίνει και στον νου, ο οποίος εξέρχεται από την μνήμη του Θεού και σκορπίζεται στα πράγματα του κόσμου” Άγιος Ισαάκ ο Σύρος
• “Ένας αδελφός ρώτησε κάποιο Γέροντα: – Πώς είναι δυνατόν, του λέει να κόψω τα πολλά λόγια και να συγκρατήσω τη γλώσσα μου; – Με το πενθος, απάντησε ο Γέροντας. – Και πώς μπορώ να διατηρήσω το πένθος, ρώτησε πάλι ο αδελφός, όταν συναναστρέφομαι με τους ανθρώπους και φροντίζω για τα διακονήματα; Μετά μπορεί να έχει πένθος η καρδιά χωρίς δάκρυα; Σ’ αυτά απάντησε ο Γέροντας: – Δεν γεννιέται το πένθος από τα δάκρυα, αλλά τα δάκρυα γεννιούνται από το πένθος. Εκείνος που βρίσκεται ανάμεσα στους ανθρώπους, άν κόβει το θέλημα του και δεν προσέχει τα λάθη των άλλων, αυτός αποκτά το πένθος. Μ’ αυτή την προσπάθεια μαζεύονται οι λογισμοί του και όταν αυτοί μαζευτούν, γεννούν στην καρδιά την κατά Θεόν λύπη και τότε αυτή η λύπη φέρνει δάκρυα.” Αββά Βαρσανουφίου
• “…Έκαστος απλώς , ως είπον, προς την δύναμιν αυτού σπουδάσατε ενωθήναι αλλήλοιςR όσος γαρ ενούται τι τω πλησίον, τοσούτον ενούται τω Θεώ. Και λέγω υμίν υπόδειγμα εκ των Πατέρων, ίνα νοήσητε την δύναμιν του λόγου. Υπόθεσθέ μοι κύκλον είναι εν τη γηR οίον, χάραγμα τι στρογγυλόν από διαβήτου κέντρου. Κέντρον λέγεται αυτώ ειδικώς το μεσώτατον του κύκλου έως του κέντρου. Θέτε τον νουν υμών εις το λεγόμενον. Τούτον τον κύκλον νομίσατε μοι είναι τον κόσμον, αυτό δε το μέσον του κύκλου τον Θεόν, τας δε ευθείας τας από του κύκλου επί το μέσον τας οδούς, ήτοι τας πολιτείας των ανθρώπων. Εφ’ όσον ούν εισέρχονται οι άγιοι επί τα έσω επιποθούντες εγγίσαι τω Θεώ κατά την αναλογίαν της εισόδου, πλησίον γίνονται του Θεού και αλλήλωνR και όπου πλησιάζουσιν αλλήλοις, πλησιάζουσι τω Θεώ. Ομοίως νοήσατε τον χωρισμόν. Όταν γαρ αφιστώσιν αυτούς από του Θεού και αποστρέφωσιν επί τα έξω, δήλον έστιν ότι όσον εξέρχονται και μακρύνουσιν εαυτούς από του Θεού, τοσούτον μακρύνονται απ’ αλλήλων, και όσον μακρύνονται απ’ αλλήλων, τοσούτον μακρύνονται από του Θεού. Ιδού τοιαύτη έστιν η φύσις της αγάπης. Εφ’ όσον μεν εσμέν έξω και ούκ αγαπώμεν τον Θεόν, επί τοσούτον έχομεν διάστασιν έκαστος προς τον πλησίονR εάν δε αγαπήσωμεν τον Θεόν, όσον εγγίζομεν τω Θεώ δια της εις αυτόν αγάπης, τοσούτον ενούμεθα τη αγάπη τη του πλησίον και όσον ενούμεθα τω πλησίον, τοσούτον ενούμεθα τω Θεώ.” Δωρόθεος Γάζης
Ε.Π. 88 στ. 1696, B.C.D.
• “Αλλ’ η αγάπη δεν σταματά στο κακό, συγχωρεί τα πάντα (Α’. Κορ. ιγ’ 6-7). Μη γαρ τυφλοί είσιν οι άγιοι, αλλ’ ού βλέπουσι τα αμαρτήματα; Τις δε και μισεί ούτως την αμαρτίαν, ως άγιοι; Και όμως ού μισούσι τον αμαρτάνοντα, ουδέ κατακρίνουσι, ούκ αποστρέφονται, αλλά συμπάσχουσι, νουθετούσι, παρακαλούσι, θεραπεύουσι, ως μέλος ασθενούν πάντα ποιούσι, δια το σώσαι αυτόν” Δωρόθεος Γάζης
Ε.Π. 88 στ. 1693, Α.
• “Ου πάντως… ο μη μνησικακών τω λυπήσαντι, ήδη και αγάπην έχει προς αυτόν” Αγ. Μάξιμος Ομολογητής
Εκατοντάς περί αγάπης ΙΙ, 49 και 50. Ε.Π.90
• “…αν είναι απόλυτος ανάγκη να γίνη “τελετή ή ευχή ή βάπτισμα ή άλλο τι των ιερών” και είναι αδύνατον να ευρεθή επιτραχήλιον, “ίνα μη καταλειφθή το έργον” να λάβη ο ιερεύς ζώνη ή τεμάχιον σχοινιού ή υφάσματος, να το ευλογήση και να το περιβληθή ως επιτραχήλιον και να τελέση την ακολουθίαν. Μετά την ακολουθίαν συνιστά το ύφασμα αυτό να μη το θεωρήσουν πια κοινό ύφασμα, αλλά, ή να το χρησιμοποιήσουν σε κάποια ιερά χρήση, άν μπορή να χρησιμοποιηθή, ή να το φυλάξουν κάπου για να μη βεβηλωθή.” Αγ. Συμεών ο Θεσσαλονίκης
• “Το κυριότερο, στη ζωή, είναι να κάνεις πάντα το καλό. Αν δεν μπορείς να κάνεις στους ανθρώπους μεγάλο καλό, προσπάθησε να κάνεις τουλάχιστον μικρό”. Άγ. Αρχιεπίσκοπος Λουκάς Βόϊνο-Γιασενέτσκι
• “Όταν η χάρη δείχνει την παρουσία της, τότε όλα είναι υποφερτά. Κάποτε όμως, για λόγους καθαράς προνοητικούς, συστέλλει την παρουσία της και τότε ο άνθρωπος χάνει την ελπίδα του και μειώνεται ο ζήλος και αυτή ακόμα η πίστις αμβλύνεται. Αυτές είναι οι πιο σκληρές στιγμές στην πνευματική ζωή γιατί, άν εδώ δεν κρατήσει ο Θεός, δεν αντέχει ο άνθρωπος… Ο διαβολικός πόλεμος δεν φείδεται μέλους ή μέρους ή καταστάσεως, αλλά ανάλογα με τις περιστάσεις και επιτίθεται και ανθίσταται στις δικές μας αποφάσεις. Ο κυριότερος όμως στόχος του είναι να χτυπήσει την πίστη και έτσι να ρεζιλέψει τον άνθρωπο ως προδότη και αρνητή. Αν το επιτύχει αυτό, καταφέρνει καίριο πλήγμα, γιατί κόβει την προθυμία και τον ζήλο, δηλαδή το κεφάλι, και έτσι κυριεύει άκοπα όλο του το σώμα. Τα πάντα γίνονται για την πίστη, αλλά και τα πάντα η πίστη τα περικρατεί. Αν τρανταχτεί η πίστη, τότε όλα σείονται και η γραμμή του μετώπου λυγίζει.” Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής
• “Χάριτι Θεού ειμί ό ειμί. Αν με εγκαταλείψει η χάρη του Θεού θα με δείτε να γυρίζω στα χειρότερα καταγώγια”. Γέρων Παίσιος μοναχός
• “Όποτε πονέσουμε πολύ δεν πρέπει να ξεχνάμε τη μεγάλη τιμή που μας κάνει ο Κύριος να συμμεριστούμε το ακάνθινο στεφάνι του”. Γερόντισσα Γαβριηλία
• “’Οταν φιλοξενείς κάποιον, όχι για ιδιοτελείς σκοπούς αλλά για την αγάπη του Χριστού μας, να νοιώθεις υπόχρεος και ευγνώμων προς αυτόν… γιατί σε κάνει σαν τον ίδιο τον Αβραάμ μέτοχο των θείων δωρεών… Στο πρόσωπο του φιλοξενείς τον ίδιο το Χριστό.” Άγιος Θεόδωρος Σαββαίτης, επ. Εδέσσης
“Εκατόν ψυχοφελή κεφάλαια”
• “Ο εν ελπίδι μετανοίας ολισθαίνων εκ δευτέρου, ούτος μετά πανουργίας πορεύεται μετά του Θεού. Τούτω αγνώστως επιπίπτει ο θάνατος, και ου φθάνει τον καιρόν της ελπίδος αυτού τα έργα της αρετής πληρώσαι” Όσιος Ισαάκ ο Σύρος
Ασκητικά, Λόγος ξ’ (90)
• “Ο έχων πίστιν, ού δείται χρημάτωνR ει δε χρημάτων όλως ερά, πίστεως πάντως εστίν έρημος” (όστις έχει πίστιν, δεν χρειάζεται χρήματαR ει δε και αγαπά τα αργύρια, είναι τελείως έρημος πίστεως) Συναξάρι Αγίου Ιωάννη Ελεήμονος
• “Μη επιλήσεται γυνή του παιδίου αυτής; αλλ’ εγώ ουκ επιλήσομαι σου”. Ησαίας 49:15
ΠΕΡΙ ΗΣΥΧΙΑΣ
• “Εάν αγαπάς την πραότητα, να μένης μέσα στην ειρήνη. Και αν αξιωθής της ειρήνης, θα χαίρεσαι σε κάθε ώρα. Ζήτησε την σύνεσι και όχι χρυσό. Ενδύσου την ταπείνωση και όχι βασιλικό πολυτελές ένδυμα. Απόκτησε την ειρήνη και όχι την βασιλεία… Δεν είναι ταπεινός ο μη ειρηνικός. Και δεν γίνεται παρά να είναι πάντοτε χαρούμενος ο ειρηνικός. Σε όλους τους δρόμους που πορεύονται οι άνθρωποι μέσα στον κόσμο δεν ευρίσκουν την ειρήνη, έως ότου να πλησιάσουν στην ελπίδα του Θεού…” Ισαάκ του Σύρου,
Λόγος νη’
• “Αδύνατον ουν σοι ελθείν την διάκρισιν, εάν μη την γεωργίαν αυτής ποιήσης. Πρώτον την Ησυχίαν” Αββά Ησαίας
• “Ησυχίας ο όρος αυτής σιωπή” Ισαάκ ο Σύρος
• “Ησυχία αρχή καθάρσεως της ψυχής”
• “Ουδέν τόσο σκοτίζει τον νουν, όσον η πονηρία, και ουδέν τόσο φωτίζει τον νουν όσο η μετά ησυχίας ανάγνωσις” Μ. Βασίλειος
• “Λάθρα βιώσας”
• “Όταν τις ίδη όψεις διαφόρους και ακούση φωνάς πολυτρόπους παρηλλαγμένας της μελέτης εαυτού της πνευματικής και ομιλή και συντυγχάνη μετά των τοιούτων, ού δύναται ευκαιρήσαι κατά διάνοιαν, κατιδείν εαυτόν εν τω κρυπτώ και μνημονεύσαι των αμαρτιών εαυτού, καθαίρειν τε τους εαυτού λογισμούς και προσέχειν προς τα επερχόμενα αυτώ και ομιλήσαι κρυπτώς εν τη ευχή” (Δεν είναι δυνατόν να ευκαιρήση ένας άνθρωπος να ιδή τον εαυτόν ή να ενθυμηθή τις αμαρτίες του ή να προσευχηθεί, που βλέπει διάφορα πρόσωπα και ακούει πολλές και διάφορες φωνές)”
• “Όταν αφορίζηται ο άνθρωπος εν τη εργασία εαυτού τη θεϊκή διαμένειν εν τω κρυπτώ εαυτού, εν τούτοις τοις μυστηρίοις τελειούται”
• “και οι άγιοι ούκ ήσαν κατατολμώντες της προς τον Θεόν ομιλίας, ουδέ προς τα κρυπτά των μυστηρίων εαυτούς ανύψουν, ει μη εν ασθενεία των μελών και ωχριάσει της χροιάς, της εκ του πόθου της πείνης και νου του ησύχου και εν τη αποταγή πάντων των λογισμών των γηίνων” Ισαάκ ο Σύρος
• “Πάτερ έχω μια επιθυμία να έλθω να ζήσω στο Άγιο Όρος – π.Γαβριήλ: Πρόσεξε τί θα σου πω. Είθε να έλθης. Αλλά αφού ευρίσκεσαι τώρα στον κόσμο πήγαινε στο σπίτι σου, κλείσε την πόρτα σου, τράβηξε την κουρτίνα, νήστευε, μελέτα, προσεύχου, κάνε κομβοσχοίνι, και ιδού το Άγιον Όρος” Π. Γαβριήλ Καρουλιώτης
ΠΕΡΙ ΥΠΑΚΟΗΣ
• “Έξι κανόνες υπακοής στο Γέροντα:
- φανέρωση λογισμών
- ανυπόκριτη αγάπη
- άδολη πίστη
- αλήθεια στα λόγια και στα έργα
- αποκοπή θελήματος και φρονήματος
- όχι αντιλογία και αντίπραξη. “Κήπος Χαρίτων”
Αγ. Νικοδήμου Αγιορείτη
• Τετράπτυχο υπακοής για τη θεμελίωση ορθόδοξου βιώματος:
- η υπακοή γίνεται στο Θεό, Δημιουργό και Σωτήρα μας, όχι μόνο στο φρόνημα αλλά κυρίως στην πράξη με την εφαρμογή όλων των εντολών του Θεού,
- η υπακοή στην Εκκλησία είναι υπακοή στο Θεό,
- η υπακοή στο Γέροντα για τους μοναχούς και στον Πνευματικό Εξομολόγο για τους λαϊκούς είναι υπακοή στο Θεό,
- η υπακοή στη φωνή της συνειδήσεως, όταν αυτή είναι καθαρή και σύμφωνη με τη διδασκαλία του Ευαγγελίου και της Εκκλησίας, είναι υπακοή στο Θεό.
Π.Μ.Σωτήρχου: «Ο δρόμος της υπακοής- Κεφάλαια πνευματικού αγώνος»
• “Ιδού η δούλη ΚυρίουR γένοιτο μοι κατά το ρήμα σου” Λουκ. α’ 37
• “Πάτερ, εί βούλει παρενεγκείν τούτο το ποτήριον απ’ εμούR πλήν μή το θέλημα μου, αλλά το σόν γινέσθω” Λουκ. κβ’ 42
• «Καταβέβηκα εκ του ουρανού ουχ ίνα ποιώ το θέλημα το εμόν, αλλά το θέλημα του πέμψαντος με Πατρός» Ιωάν. στ’ 38 και ε΄30
• “Η αρετή, που αποκτά ο μοναχός αφ’ εαυτού του, έλεγε ο Αββάς Θεωνάς, μη περιμένης να μείνη σ’ αυτόν για πολύ καιρό. Του αφαιρεί ο Θεός τη Χάρι Του, γιατί γνωρίζει πως θα πλανηθή με το να εμπιστεύεται μόνο στον εαυτό του. Μόνιμη αρετή βρίσκεις στους μακαρίους υποτακτικούς, που έχουν παραδώσει σώμα και ψυχή στον Πνευματικό τους Πατέρα.” Από το Γεροντικόν
• «το μη υποταγήναι πατρί πνευματικώ το μη γεννηθήναι άνωθεν έστι» Αγ. Νικήτας Στηθάτος
Φυσικών Κεφ. Εκατοντάς Β’, 54, φιλοκαλία
• «Κύριε… πέμψον μοι άνθρωπον γινώσκοντα σε, ίνα, ως σοι δουλεύσας αυτώ και πάση δυνάμει μου υποταγείς και το σον εν τω εκείνου θελήματι ποιήσας θέλημα, ευαρεστήσω σοι τω μόνω Θεώ και καταξιωθώ σου καγώ της βασιλείας σου, ο αμαρτωλός» Αγ. Συμεών ο Νέος Θεολόγος
• «Σπάνιοι γαρ ως αληθώς και μάλιστα άρτι οι καλώς ποιμαίνειν και ιατρεύειν ψυχάς λογικάς επιστάμενοι» Αγ. Συμεών ο Νέος Θεολόγος
Κατηχ. 20
• “Ιδού, Κύριε μου και πλάστη μου, όπου προσφέρω όλον, και κάθε θέλημα εδικόν μου εις την χείρα του θελήματος σου, και της αιωνίου προνοίας σουR καμέ λοιπόν εις εμένα, εκείνο όπου σου φαίνεται και όπου σου αρέσει, εις την ζωήν μου και μετά τον θάνατον μου, και εις όλην μου την διαμονήν και αιωνιότητα.” Αγ. Νικόδημος Αγιορείτης
• “Ο όσιος Σιλουανός του Άθω λέγει περί της υπακοής: Πρότυπο υπακοής είναι ο Χριστός που υπήκουσε μέχρι τέλους και τελείως τον Ουράνιο Πατέρα του. Ο υπάκουος βλέπει το κακό, αλλά το κακό δεν άπτεται της ψυχής του, γιατί μαζί του είναι η χάρη του Αγίου Πνεύματος. Την ψυχή του υπάκουου πολύ την αγαπά το Άγιον Πνεύμα, και γι’ αυτό δεν θα βραδύνη η ψυχή αυτή να γνωρίσει τον Κύριο. Στην ψυχή του υπάκουου ακωλύτως εισέρχεται η χάρη του Αγίου Πνεύματος και παρέχει σε αυτόν ειρήνη και χαρά. Άσκηση χωρίς υπακοή γεννά κενοδοξία. Η υπακοή φυλάει τον μοναχό από την υπερηφάνεια. Για την υπακοή δίδεται ως δώρο η προσευχή. Για την υπακοή δίνεται η χάρη του Αγίου Πνεύματος. Να γιατί η υπακοή είναι ανώτερη της νηστείας και αυτής της προσευχής”. Όσιος Σιλουανός Αθωνίτης
• “Υπακοή σημαίνει ενέργεια χωρίς εξέτασι” (αυτή η ενέργεια του υποτακτικού, η απόλυτη δηλ. εμπιστοσύνη στον γέροντα του, φανερώνει πίστη ακράδαντη προς την πανσωστική πρόνοια Εκείνου, που με μόνο το νεύμα Του συγκρατεί τα σύμπαντα και παραγγέλλει στους πνευματικούς πατέρες: “Ο ακούων υμών εμού ακούει, και ο αθετών υμάς εμέ αθετεί”) Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος
• “Ο γέροντας μου μετά Θεόν ήτο η μόνη παρηγοριά μου εν ταις θλίψεσι και πειρασμοίς… Αι δε ευχαί του, τας οποίας μέχρι τελευταίας αναπνοής του μας έδιδε, αύται με ενθαρρύνουν και παρηγορούν δια την εν τω μέλλοντι πορείαν μου…” Π. Γεράσιμος Μενάγιας
• “Δια τούτο χρη ημάς ζητείν οδηγόν απλανή ίνα δια της εκείνου διατυπώσεως τας ελλείψεις και υπερβολάς, τας εκ του πονηρού εισαγομένας υπ’ αυτού διδασκόμεθα και τυπούμεθα, εξ ών έπαθεν αυτός πειρασθείς και δήλα ημίν ποιών και εκτός αμφιβολίας την νοητήν οδόν υποδεικνύει ίνα ούτως ευκόλως και ημείς ταύτην διανύσωμεν”. Άγιος Νικηφόρος ο εν τω Άθω
• «Μακάριος εκείνος που ενέκρωσε τελείως το θέλημα του και παρέδωκε την φροντίδα της ψυχής του στον εν Κυρίω οδηγό και διδάσκαλο του. Αυτός θα σταθεί στα δεξιά του Σταυρωθέντος» Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος
• «Όπως τα δένδτρα που σείονται από τους ανέμους ρίχνουν βαθειές ρίζες, έτσι και όσοι ζουν σε υπακοή αποκτούν δυνατές και ακλόνητες ψυχές» Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος
Η ΕΥΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ
• “Εν τω κόσμω θλίψιν έξετεR αλλά θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον” Ιωάν. ιστ’ 33
• “Μείζονα ταύτης αγάπην ουδείς έχει, ίνα τίς την ψυχήν αυτού θη υπέρ των φίλων αυτού” Ιωάν. ιε’ 13
• “εγώ όσους εάν φιλώ, ελέγχω και παιδεύω” Αποκ. γ’ 19
• “εν ώ γαρ πέπονθεν αυτός πειρασθείς δύναται τοις πειραζομένοις βοηθήσαι” Εβρ. β’ 18
• “Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς» Ματθ. ια’ 28
• «Άρατε τον ζυγόν μου εφ’ υμάς και μάθετε απ’ εμού, ότι πράος είμι και ταπεινός τη καρδία, και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμώνR ο γαρ ζυγός μου χρηστός και το φορτίον μου ελαφρόν έστιν» Ματθ. ια’ 29-30
• «Πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντι με Χριστώ» Φιλιπ. δ’ 13
• Περί του δια ποίας αιτίας αφήνει ο Θεός τους πειρασμούς εις τους αγαπώντας αυτόν
“Δια τούτο ο Θεός αφήνει τους αγίους αυτού να πειραχθώσι δια πάσης θλίψεως, όπως λάβωσι δοκιμήν της βοηθείας αυτού, και της περί αυτών προνοίας, επειδή εκ των πειρασμών αποκτώσι σοφίαν και σύνεσιν …
Ο πειρασμός ωφελεί εις πάντα άνθρωπονR επειδή εάν τον απόστολον Παύλον ωφέλησεν ο πειρασμός θέλη φραγή παν στόμα, και ο κόσμος θέλει γίνει υπόδικος ενώπιον του Θεού. Οι αγωνισταί πειράζονται ίνα αυξήσωσι τον πνευματικόν αυτών πλούτον, οι δε αμελείς, ίνα προφυλαχθώσιν εκ των βλαπτόντων αυτούς πραγμάτωνR οι κοιμώμενοι ίνα διεγερθώσινR οι δε ευρισκόμενοι μακράν του Θεού ίνα πλησιάσωσι προς αυτόνR οι δε φίλοι του Θεού, ίνα έξωσι παρρησίαν. Πας υιός αγύμναστος, δεν δέχεται τον πλούτον της βοηθείας του ουρανίου αυτού Πατρός. Δια τούτο λοιπόν ο Θεός πρώτον πειράζει και βασανίζει τον εαυτού δούλον και έπειτα δεικνύει εις αυτόν το χάρισμα. ’Ας είναι δεδοξασμένον το όνομα του Δεσπότου ημών, όστις δια των πικρών φαρμάκων δίδωσιν εις ημάς την γλυκείαν υγείαν» «Ασκητικοί Λόγοι» Αββά Ισαάκ του Σύρου, Λόγος ΜΗ’
• «Όν τρόπον μη θερμανθείς ή μαλαχθείς ο κηρός επί πολύ ού δύναται την επιτιθεμένην αυτώ σφραγίδα δέξασθαι ούτως ουδ’ ο άνθρωπος, εάν μη δια πόνων και ασθενειών δοκιμασθή, ού δύναται χωρήσαι της του Θεού αρετής την σφραγίδα» Διάδοχος Φωτικής «Τα εκατό γνωστικά κεφάλαια – κεφ. Ξδ»’
• «Όν γαρ αγαπά Κύριος παιδεύειR μαστιγοί πάντα υιόν όν παραδέχεται» Παροιμ. γ’ 12
• «Αρκεί σοι η χάρις μουR η γαρ δύναμις μου εν ασθενεία τελειούται» Β’ Κορ. ιβ’ 9
• «Το σώμα φοβούμενον τους πειρασμούς, γίνεται φίλος της αμαρτίας, ίνα μη στενοχωρηθή και αποθάνη. Δια τούτο και το ’Αγιον Πνεύμα καταναγκάζει αυτό ν’ αποθάνη, επειδή γνωρίζει ότι εάν δεν αποθάνη δεν νικά την αμαρτίαν» Αββάς Ισαάκ ο Σύρος, Λόγος ΜΖ’
• «άπασαι αι λυπηραί περιστάσεις και αι θλίψεις, αι μη μετέχουσαι υπομονής, προξενούσι διπλήν βάσανονR καθότι η υπομονή αποδιώκει την πικρίαν των συμφορών του ανθρώπου, η δε μικροψυχία είναι μήτηρ της κολάσεωςR η υπομονή είναι μήτηρ της παρηγοριάς, και δύναμις τις, ήτις φυσικώς γεννάται εξ ευρυχώρου καρδίας, την οποίαν δύναμιν δύσκολον υπάρχει να εύρη τις εις τας εαυτού θλίψεις άνευ του θείου χαρίσματος του ευρισκομένου δια της επιμόνου ευχής και της εκχύσεως των δακρύων» «Ασκητικοί Λόγοι» Αββά Ισαάκ του Σύρου, Λόγος ΜΣΤ’
• «Το είναι ημάς εν πόνοις και εν θλίψεσι, τούτο μέγα τεκμήριο εστίν της του Θεού προνοίας και κηδεμονίας» Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος
• «Αλλα και το να υπομένωμεν τους πειρασμούς δεν είναι ημέτερον, διότι πως είναι δυνατόν το πήλινον αγγείο να βαστάσει το ύδωρ, εάν το θείον πυρ δεν στερεώσει αυτό;» Αββάς Ισαάκ ο Σύρος, Λόγος ΜΗ’
• «Όσο μεγαλύτερη η αγάπη τόσο μεγαλύτερη η οδύνη της ψυχής. Όσο πληρέστερη η αγάπη τόσο πληρέστερη η γνώση. Όσο πιο φλογερή η αγάπη τόσο πιο πύρινη η προσευχή. Όσο τελειότερη η αγάπη, τόσο αγιότερος ο βίος» «Ο Γέροντας Σιλουανός», Σωφρόνιος Σάχαρωφ
• “όταν σου έρθει πειρασμός, θλίψη και συμφορά, μη ζητάς γιατί και μέσω τίνος ήλθε. Ζήτησε μόνο να τον υποφέρεις μ’ ευχαρίστηση χωρίς λύπη ή μνησικακία. Γιατί άν δεν αποτύγχανε ο Πέτρος στο νυχτερινό ψάρεμα, δεν θα πετύχαινε στο ψάρεμα της ημέρας, κι άν δεν πάθαινε τύφλωση ο Παύλος, δεν θα ανέβλεπε στο νου. Ο Θεός πείραζε τον Αβραάμ, γιατί ήθελε να του δώσει αφορμή για την τέλεια πίστη. Γι’ αυτό και κάθε θλίψη μοιάζει με πανηγύρι. Εκείνος που ξέρει να εμπορεύεται θα κερδίσει. Εκείνος που δεν ξέρει, ζημιώνεται” Άγιος Μάρκος ο ασκητής
• “αν το κανάβι δεν χτυπηθεί πολύ, δεν μπορεί να γίνει κατάλληλο να χρησιμοποιηθεί για λεπτότατα νήματα, αλλά όσο χτυπιέται και ξαίνεται, τόσο πιο καθαρό κι εύχρηστο γίνεται. Ώστε κι οι πειρασμοί και οι θλίψεις, για το συμφέρον στέλνονται στους ανθρώπους, και κάνουν την ψυχή πιο στέρεη και πιο γνήσια” Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος
• “Οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να επιτύχουν την βασιλεία χωρίς κόπους και ιδρώτα. Μακαρίζουν βέβαια τους αγίους κι επιθυμούν τη τιμή και τα χαρίσματα τους, αλλά δε θέλουν να μετέχουν σε ίσο βαθμό στις θλίψεις, στους κόπους και τα παθήματα τους. Γι’ αυτό, κατ’ οικονομίαν Θεού παραχωρείται στις ψυχές η δοκιμασία των διαφόρων θλίψεων, για να φανερωθούν οι ψυχές που τον αγαπούν ειλικρινά. Όλα όσα σου έρχονται, δέξου τα σαν καλά, γνωρίζοντας ότι χωρίς να θέλει ο Θεός, τίποτα δεν γίνεται. Ουδέποτε όμως ο Θεός άφησε την ψυχή που ελπίζει σ΄αυτόν να καταβληθεί από τους πειρασμούς, ώστε να φθάσει σ’ αδιέξοδο. Μαζί με τον πειρασμό, ο Θεός δίνει πάντα και τον τρόπο εξόδου απ’ αυτόν.” Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος
• Τα λόγια ενός γέροντα ασκητή που επειδή για μια μέρα της ζωής του πέρασε δίχως πειρασμό, έκραξε με πόνο απελπισίας: “Θεέ μου, γιατί με εγκατέλειψες;” ;
• “…Γνώριζε ότι πάντοτε προηγείται η χάρις των πειρασμών ως μία ειδοποίησις προετοιμασίας. Και ευθύς όταν βλέπης την χάριν, να συσφίγγεσαι και να λέγης: Ήλθε το διάγγελμα του πολέμου! Φυλάξου πηλέ, πόθεν θα κροτήση την μάχην ο μοχθηρός. Πολλάκις έρχεται σύντομα και πολλάκις μετά δύο η τρείς ημέρας. Πάντως θα έλθη και να είναι τα προχώματα στερεά. Εξομολόγησις κάθε εσπέρας, υπακοή εις τον Γέροντα, ταπείνωσις και αγάπη εις όλους. Και ούτως ελαφρύνεις την θλίψιν… Εις τρεις τάξεις διαιρείται η χάρις: καθαρτική, φωτιστική και τελειωτική. Εις τρεις και η πολιτεία: Κατά φύσιν, υπέρ φύσιν, παρά φύσιν. Εις αυτάς τας τρεις τάξεις ανέρχεται και κατέρχεται. Τρία είναι και τα μεγάλα χαρίσματα όπου λαμβάνει: θεωρία, αγάπη, απάθεια” Απόσπασμα από Ι’ κεφάλαιο με τίτλο “Πάντοτε προηγείται η χάρις των πειρασμών ως μία προειδοποίησις προετοιμασίας” του βιβλίου “Προθύμως ανάβαινε, ήγουν Έκφρασις Μοναχικής Εμπειρίας” του γέροντος Ιωσήφ του Σπηλαιώτου
• “Πρέπει να γνωρίζωμεν και τούτο, ότι τρείς τρόποι της θεοσεβείας υπάρχουν, με τους οποίους μπορεί να σωθεί ο άνθρωπος. Ο πρώτος το να μη αμαρτάνη, ο δεύτερος το να υπομένη ο αμαρτήσας τα επερχόμενα θλιβερά, ο δε τρίτος το να πενθή κάποιος δια την έλλειψιν της υπομονής του” ;
• “Ο μέγας Αθανάσιος ερωτά τον άγιον Νήφωνα: “Άρα, πάτερ, ωφελεί τον άνθρωπον η ασθένεια;” Απεκρίθη εις αυτόν ο όσιος Νήφων και λέγει: “Όπως ακριβώς το χρυσάφι όταν χωνευθή μέσα στο πυρ αποβάλλει την σκουριά και και εξέρχεται καθαρό, έτσι και ο άνθρωπος, εάν ασθενής ών ευχαριστεί τον Θεόν, αποβάλλει τας αμαρτίας του” Όσιος Νήφων
• “Όταν ασθενείς, να λές μακάριος αυτός που αξιώθηκε να δοκιμασθεί από τον Θεόν για την υγεία της ψυχής.” ;
• “Δεν χαίρεται ο Θεός σε άλλη αρετή τόσο, όσο όταν είναι κάποιος ασθενής και τον ευχαριστή.” ;
• “Οφείλομε να ευχαριστούμε τον Θεό διότι έδωσε την ασθένεια σαν ένα στεφάνι της υπομονής.” ;
• “Ο γνωστικός και ειδώς την αλήθειαν ού δια μνήμης των πραχθέντων, αλλά δ’ υπομονής των επερχομένων εξομολογείται τω Θεώ.” ;
• “δυνατός δε ο άγιος (Θεός) διαγαγείν σε πάσης θλίψεως, μόνο εάν αληθινή και γνησία καρδία ελπίσωμεν επ’ αυτόν” Μ. Βασίλειος προς Αγ. Ιουλίττα
Συναξάρι Αγ. Ιουλίττας 30/7
• “Πρώτη από όλες τις αρετές του χριστιανού είναι η ταπείνωση, που είναι η αρχή και το θεμέλιο. Δεύτερο είναι το πένθος και η πηγή των δακρύων, και γι’ αυτά θέλω να πω πολλά, αλλά δεν βρίσκω λόγια αρκετά για να μιλήσω γι’ αυτά όπως πρέπει. Είναι ένα θαύμα ανεκδιήγητο, γιατί τρέχουν τα δάκρυα από τα μάτια και ξεπλύνουν νοερά την ψυχή από τον μολυσμό της αμαρτίας. Ω δάκρυα, που αναβρύζετε από θεϊκό φωτισμό κι ανοίγετε τον ουρανό, και μου προξενείτε θεϊκή παρηγοριά! Γιατί από την γλυκύτητα που αισθάνομαι κι από τον πόθον που έχω, λέγω πάλι και πολλές φορές τα ίδια; Ότι, όπου είναι πολλά δάκρυα με αληθινή γνώση, εκεί είναι και λάμψη από θεϊκό φως. Κι όπου είναι το θεϊκό φως, εκεί είναι αποτυπωμένη η σφραγίδα του Αγίου Πνεύματος, απ’ όπου προέρχονται όλοι οι καρποί της ζωής, η ωραιότητα, η ειρήνη, η ελεημοσύνη, η χρηστότης, η αγαθωσύνη, η πίστις, η εγκράτεια. Από τα δάκρυα γεννιέται το να αγαπά κανείς τους εχθρούς του και να παρακαλή τον Θεό γι’ αυτούς. Το να χαίρεται στους πειρασμούς, το να στοχάζεται σαν δικές του τις αμαρτίες των άλλων και να κλαίει γι’ αυτές.” Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος
• “Δεν υπάρχει ούτε ένας δίκαιος άνθρωπος, όσο τέλειος και άγιος κι άν ήταν, που να’ ζησε στη ζωή του χωρίς να δοκιμάσει θλίψεις και βάσανα, για να μην υπερηφανευτεί.” Όσιος Αντώνιος της Όπτινα
• “..τα μεγάλα σχέδια της θείας Πρόνοιας εκδηλώνονται μέσα από θλίψεις.” “Ηγουμένη Ταϊσία”