Σχόλια στην επιστολή ενός Αγίου Ποιητή.
«Ρωτάς πώς τα πάω. Άσε, πολλή πίκρα. Μού λείπει ο Βασίλειος, ο πνευματικός μου αδερφός, και ο Καισάριος, ο βιολογικός μου αδερφός. «Ο πατέρας και η μητέρα μου μ’ έχουν εγκαταλείψει», για να το πω με τα λόγια του Δαυίδ. Τα τού σώματος πονεμένα, τα γηρατειά επικρέμονται πάνω από το κεφάλι μου, οι υποχρεώσεις με εξαντλούν, τα προβλήματα συσσωρεύονται, οι φίλοι με προδίδουν, η Εκκλησία διαλύεται. Χάθηκαν τα καλά, έμειναν τα στραβά, μέσα στη μαύρη νύχτα αρμενίζω, και φως πουθενά, ο Χριστός κοιμάται. Τι άλλο πρέπει πια να πάθω; Μια μόνο λύση υπάρχει για τα βάσανά μου, ο θάνατος. Αλλά αν κρίνω με βάση τα εδώ, κι εκεί απαίσια θα είναι.»
Πρόκειται για επιστολή του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου προς τον ρήτορα Ευδόξιο. Στιγμή ανθρώπινη. Εξομολόγηση που προσφέρει παρηγοριά σε όλους εμάς που παλεύουμε κάθε μέρα με τις αμφιβολίες μας.
Τι να πρωτοσχολιάσω… Η επιστολή με έχει σοκάρει με την αλήθεια της. Την υπαρξιακή, ανθρώπινη αλήθεια που φέρει μέσα της. Αποδεικνύει περίτρανα, αυτό που χρόνια τώρα προσπαθούν να πουν κάποιες φωτεινές υπάρξεις στο χώρο της Θεολογίας, αλλά η Εκκλησία προσπαθεί τεχνητά να τους απομονώσει ώστε να μην ακουστούν… ότι η θεσμική Εκκλησία απέκρυψε τις ανθρώπινες στιγμές από τους βίους και τα συναξάρια των Αγίων της. Επιλεκτικά διάλεξε τα σημεία αυτά που ευνοούν το θρησκευτικό μάρκεντιγκ.
Αυτοί ήταν όμως οι Άγιοι;
Διαβάζοντας συναξάρια αγίων, πάντα με ”ενοχλούσε” το έντονα μυθικό και υπερβολικό στοιχείο που κυριαρχούσε. Σαφέστατα σε κάποιες ιδιαίτερες περιόδους αυτό εξυπηρέτησε ψυχολογικές ανάγκες των πιστών, αλλά όταν συνεχίζεται έως τις μέρες μας καταντάει επικίνδυνο.
Οι άγιοι παρουσιάζονται ως υπεράνθρωποι ή σούπερσταρ, που όσο και αν θέλεις να τους φτάσεις, τα ίχνη τους σβήνονται από την άμεση εμπειρία του πλανήτη γη. Θαυματουρ-γικές γεννήσεις, θαυμαστά σημεία στην ζωή τους – π.χ. από την νηπιακή ακόμα ηλικία κοινό σημείο αρκετών αγίων, ότι δεν θήλαζαν γάλα ημέρες νηστείας – θαυματουργικές επεμβάσεις τόσο στην προσωπική ζωή τους όσο και στους γύρω τους, υπέρμετρες δυνατότητες που ξεπερνούσαν κατά πολύ το μέσο όρο των ανθρώπινων δυνατοτήτων, νίκες επί μυθικών προσώπων π.χ. δράκων, τεράτων κ.α. συνθέτουν την εικόνα που δεν έχει σχέση με την ζωή των καθημερινών ανθρώπων.
Η Εκκλησία, εξαρχής είχε θέσει βάσεις μιας λανθασμένης ανθρωπολογίας. Ανεξαρτήτως εάν θεωρητικά ομολογούσε την ποικιλία των χαρισμάτων, στην πρακτική καθοδήγηση των μελών της, θεωρούσε ότι όλοι είναι για όλα. Ότι όλοι θα έπρεπε να φτάσουν στην «αγιότητα» που είχε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Και για το ότι οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να φτάσουν τους Αγίους αυτούς, ευθυνόταν η ραθυμία, η ακηδία, η κακή χρήση της ελευθερίας τους και τίποτε άλλο.
Αυτή η θέση κατά κάποιο τρόπο εξυπηρετούσε την θεσμική Εκκλησία. Διότι όταν ενοχοποιείς τον βίο των ανθρώπων, όταν βάζεις απέναντι τους υπεράνθρωπα πρότυπα, καλλιεργείς άτομα υποτελή και υπόλογα για το βίο τους. Όταν δημιουργείς ανθρώπους που διαρκώς πρέπει να απολογούνται, μέσα από τις κοινότητες τους, από κώδικες και κανόνες, ισχυροποιείς τη θέση του θεσμικά κατοχυρωμένου να ασκεί έλεγχο επί της ζωής σου και την χρήση του βίου σου.
Η Ορθοδοξία είναι μια δεξαμενή με αφάνταστο πλούτο ζωής. Όμως είναι αυτό για εκείνους που θα μπουν στην διαδικασία να ψάξουν σε βάθος επιχωματώσεων μέσα στο πέρασμα των αιώνων και έξω από αυτά που το θρησκευτικό μάρκετινγκ προβάλει.
 |
|---|
Πρόκειται για επιστολή του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου προς τον ρήτορα Ευδόξιο. Στιγμή ανθρώπινη. Εξομολόγηση που προσφέρει παρηγοριά σε όλους εμάς που παλεύουμε κάθε μέρα με τις αμφιβολίες μας.
Τι να πρωτοσχολιάσω… Η επιστολή με έχει σοκάρει με την αλήθεια της. Την υπαρξιακή, ανθρώπινη αλήθεια που φέρει μέσα της. Αποδεικνύει περίτρανα, αυτό που χρόνια τώρα προσπαθούν να πουν κάποιες φωτεινές υπάρξεις στο χώρο της Θεολογίας, αλλά η Εκκλησία προσπαθεί τεχνητά να τους απομονώσει ώστε να μην ακουστούν… ότι η θεσμική Εκκλησία απέκρυψε τις ανθρώπινες στιγμές από τους βίους και τα συναξάρια των Αγίων της. Επιλεκτικά διάλεξε τα σημεία αυτά που ευνοούν το θρησκευτικό μάρκεντιγκ.
Αυτοί ήταν όμως οι Άγιοι;
Διαβάζοντας συναξάρια αγίων, πάντα με ”ενοχλούσε” το έντονα μυθικό και υπερβολικό στοιχείο που κυριαρχούσε. Σαφέστατα σε κάποιες ιδιαίτερες περιόδους αυτό εξυπηρέτησε ψυχολογικές ανάγκες των πιστών, αλλά όταν συνεχίζεται έως τις μέρες μας καταντάει επικίνδυνο.
Οι άγιοι παρουσιάζονται ως υπεράνθρωποι ή σούπερσταρ, που όσο και αν θέλεις να τους φτάσεις, τα ίχνη τους σβήνονται από την άμεση εμπειρία του πλανήτη γη. Θαυματουρ-γικές γεννήσεις, θαυμαστά σημεία στην ζωή τους – π.χ. από την νηπιακή ακόμα ηλικία κοινό σημείο αρκετών αγίων, ότι δεν θήλαζαν γάλα ημέρες νηστείας – θαυματουργικές επεμβάσεις τόσο στην προσωπική ζωή τους όσο και στους γύρω τους, υπέρμετρες δυνατότητες που ξεπερνούσαν κατά πολύ το μέσο όρο των ανθρώπινων δυνατοτήτων, νίκες επί μυθικών προσώπων π.χ. δράκων, τεράτων κ.α. συνθέτουν την εικόνα που δεν έχει σχέση με την ζωή των καθημερινών ανθρώπων.
Η Εκκλησία, εξαρχής είχε θέσει βάσεις μιας λανθασμένης ανθρωπολογίας. Ανεξαρτήτως εάν θεωρητικά ομολογούσε την ποικιλία των χαρισμάτων, στην πρακτική καθοδήγηση των μελών της, θεωρούσε ότι όλοι είναι για όλα. Ότι όλοι θα έπρεπε να φτάσουν στην «αγιότητα» που είχε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Και για το ότι οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να φτάσουν τους Αγίους αυτούς, ευθυνόταν η ραθυμία, η ακηδία, η κακή χρήση της ελευθερίας τους και τίποτε άλλο.
Αυτή η θέση κατά κάποιο τρόπο εξυπηρετούσε την θεσμική Εκκλησία. Διότι όταν ενοχοποιείς τον βίο των ανθρώπων, όταν βάζεις απέναντι τους υπεράνθρωπα πρότυπα, καλλιεργείς άτομα υποτελή και υπόλογα για το βίο τους. Όταν δημιουργείς ανθρώπους που διαρκώς πρέπει να απολογούνται, μέσα από τις κοινότητες τους, από κώδικες και κανόνες, ισχυροποιείς τη θέση του θεσμικά κατοχυρωμένου να ασκεί έλεγχο επί της ζωής σου και την χρήση του βίου σου.
Η Ορθοδοξία είναι μια δεξαμενή με αφάνταστο πλούτο ζωής. Όμως είναι αυτό για εκείνους που θα μπουν στην διαδικασία να ψάξουν σε βάθος επιχωματώσεων μέσα στο πέρασμα των αιώνων και έξω από αυτά που το θρησκευτικό μάρκετινγκ προβάλει.
Από το ιστολόγιο odoiplano.pblogs.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου